سینما همیشه نقش پررنگی در نشان دادن عقاید انسان‌ها و بازنمایی زندگی بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین‌هایشان ایفا کرده است. در میان فیلم‌های سینمایی، شاید یکی از جذاب‌ترین مضامینی که اتفاقا آمیخته با آثار درخشان و فوق‌العاده‌ی بسیاری است، انقلاب و تلاش برای شکست دادن ظلم و ستم است. «گاندی» نمونه‌ی درخشانی است که به سرگذشت ماهاتما گاندی رهبر انقلاب هندوستان می‌پردازد. برخی دیگر از فیلم‌ها با این مضمون نیز در حقیقت زندگینامهی افراد تاثیرگذار و رهبران انقلابی و یا نموداری از تلاش‌های آن‌ها در برهه‌های حساس تاریخی هستند. در ادامه به مرور بهترین فیلم های انقلابی سینما می‌پردازیم که تماشای آن‌ها خالی از لطف نیست. با گیم‌نیوز همراه باشید.
10. V for Vendetta
- کارگردان: James McTeigue
- نویسندگان: Lilly and Lana Wachowski
- ستارگان: Natalie Portman, Hugo Weaving
هیچ فیلمی بهتر از یک اثر انقلابی زیرکانه که مخاطب را پس از تمام شدن در این فکر فرو می‌برد که آیا در دسته‌ی دوستان قرار دارد یا دشمنان، نیست.
به عبارت دیگر، آیا شخصیت V یک تروریستِ تشنه‌ی انتقام است یا یک جنگجوی طالب آزادی؟ برای درک انگیزه‌های «وی» باید به گذشته‌ی او نگاه کنیم. گذشته‌ای که او در آن شکنجه شده، چراکه اعتقاد داشته حکومت، شهروندانش را در فضایی تمامیت‌خواهانه تحت فشار قرار داده است. هدف نهایی «وی» بازگرداندن دموکراسی به یک لندن دیستوپیایی است که در سال 2020 می‌گذرد.
V به روش‌های خشونت‌باری متوسل می‌شود که چندان بدتر از کارهای حکومتی که برای سرنگونی‌اش تلاش می‌کند نیست. شخصیت مرموز و نمادین او که زیر ماسک عجیبش پنهان است، تنها توسط «هیوگو ویوینگ» ممکن بود چنین هنرمندانه اجرا شود. بازی قدرتمند او دلیلی می‌شود برای ما که مجبور شویم این سوال را از خودمان بپرسیم که چه می‌شود وقتی حکومتی مردمش را به سکوت وادار می‌کند.
کارکتر V که توسط ویوینگ خلق شده، همان‌اندازه که با شمشیر برنده است با زبانش هم زخم‌های عمیقی می‌زند، این بدین معناست که جنگ‌های لفظی فیلم هم به اندازه‌ی سکانس‌های اکشن آن جذاب و هیجان‌انگیز هستند.
9. Selma
- کارگردان: Ava DuVernay
- نویسنده: Paul Webb
- ستارگان: David Oyelowo, Tom Wilkinson
داستان‌های «مارتین لوتر کینگ جونیور» و مکتب حقوق بشری او بارها و بارها روایت شده‌اند، اما این فیلم‌ها تنها زمانی موفق می‌شوند که بازیگرها به خوبی بتوانند نقش آن افرادی را که بازی می‌کنند بشناسند و ایفا کنند. و «دیوید اویلوو» در این فیلم در نقش مارتین لوتر، اجرایی بی‌نظیر و معرفِ کارنامه‌ی هنری‌اش ارائه می‌کند.
فیلم نام خود را از راهپیمایی تاریخی مارتین لوتر از «سلما تا مونت‌گومری» در آلاباما برداشته است، که بعدا به تصویب لایحه‌ی حق رای در 1965 منجر شد. فیلم یک بازنمایی تاریخ‌نگارانه از میراث دکتر کینگ است و بر چند ماه سرنوشت ساز زندگی او در دهه‌ی شصت میلادی تمرکز می‌کند.
کارگردان زن این فیلم در ساخت آن اجازه‌ی استفاده از متن اصلی و دقیق سخنرانی‌های مارتین لوتر کینگ را به دست نیاورد، و به همین خاطر مجبور شد نسخه‌ی خودش از آن سخنرانی‌ها را تنظیم کند و با این حال اثر به همان اندازه که واقعیت تاریخ بوده، میخکوب‌کننده و فوق‌العاده است.
8. Bananas
- کارگردان: Woody Allen
- نویسندگان: Woody Allen, Mickey Rose
- ستارگان: Woody Allen, Louise Lasser
انقلاب‌ها ممکن است به دلایل زیادی اتفاق بیفتند، همان‌طور که از این لیست پیدا است، اما دلیل مورد علاقه‌ی ما [نویسنده و مترجم] چیزی است که شاید همه بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند: عشق!
در فیلم «موزها» ساخته‌ی وودی الن، یک شکست عشقی باعث می‌شود که الن (کارگردان، نویسنده و بازیگر فیلم) به یک جریان انقلابی بپیوندد. چرا که نامزد او که یک فعال اجتماعی بوده، نامزدی‌ش را با او به هم می‌زند.
مثل بسیاری دیگر از فیلم‌های الن، این فیلم‌ساز در نقش یک دیوانه‌ی نیویورکی که کله‌خر می‌شود و دست به هر کاری می‌زند تا نامزدش را برگرداند بازی می‌کند. برگرداندن عشق قدیمی، -به شیوه‌ای که وودی الن از پس آن برمی‌آید- به اندازه‌ی هر دلیل دیگری برای اعتراض علیه سیستم خوب است!
7. The Patriot
- کارگردان: Roland Emmerich
- نویسنده: Robert Rodat
- ستارگان: Mel Gibson, Heath Ledger
فیلم «وطن‌پرست» نمونه‌ی خوبی است برای این‌که بدانیم فیلم‌های انقلابی بدون مبارزات واقعی رودررو ممکن نیستند. این فیلم وقتی به سراغ نشان دادن حقیقت و بی‌رحمی جنگ و خون‌ریزی می‌رود، بهترین عملکرد را نشان می‌دهد.
فیلم در کارولینای جنوبی در 1776 جریان دارد و مخاطب را مجبور می‌کند همه‌ی مصائبی که جنگ برای یک خانواده به بار می‌آورد را تجربه کنند. خانواده‌ای که با جنگ انقلاب آمریکا کاملا از هم پاشیده شده است. از یاد بردن چهره‌ی جنگ پیش از تانک‌ها، موشک‌ها و بمب‌ها کار ساده‌‌ای است، اما دیدن جنگ آمریکایی‌ها با شمشیرهای آهنین، نیروهای آموزش ندیده و پشتکارشان، تصویری به‌یادماندنی از سربازان جنگ در آن زمان ارائه می‌دهد.
6. Gandhi
- کارگردان: Richard Attenborough
- نویسنده: John Briley
- ستاره: Ben Kingsley
فیلم «گاندی» می‌تواند معرفی جذابی از شخصیت گاندی به عنوان رهبری خشونت‌پرهیز و مردمی باشد. فیلمی که در آن، «بن کینگزلی» با قدرت به صدای گاندی تبدیل می‌شود.
این زندگینامهی حماسی از گاندی، به طرز خارق‌العاده‌ای نشان می‌دهد که چگونه عمق بزرگ‌ترین بی‌عدالتی روا شده بر یک مرد صلح‌طلب و اعتراض مسالمت آمیز او، یک ملت را به ترس واداشته است. این رهبر سیاسی و معنوی، جهان را مجبور کرد چشم‌هایش را روی حقوق اساسی بشر بگشاید و به تبعیض و بی‌عدالتی ادامه‌دار علیه مردم هندوستان پایان دهند.
5. Matewan
- کارگردان: John Sayles
- نویسنده: John Sayles
- ستارگان: Chris Cooper, James Earl Jones
همیشه انقلاب‌ها علیه حکومت‌ها نبوده‌اند، آن‌چنان که در این فیلم می‌بینیم، گروهی از کارگران معدن در سال‌های دهه‌ی 1920 میلادی علیه کارفرمایان خود شورش می‌کنند.
داستان کلاسیک شورش کارگران علیه نیروهای سرمایه‌داری در این فیلم به خوبی روایت می‌شود. می‌شود همه‌ی فیلم‌های این ژانر را دوست داشت، اما این مثال به خصوص به دلیل روایتِ ساده اما فوق‌العاده تاثیرگذارش نمونه‌ی بسیار درخشانی است. این فیلم می‌تواند نمونه‌ای یاداور جنبش‌های کارگری گذشته و حال و آینده‌ی آمریکا باشد.
دنیای زیرزمینی تاریک و سرد فیلم، همراه با غرور، خطر و تنهایی آن‌چنان دقیق در فیلم به تصویر کشیده می‌شود که از خودگذشتگی را به موردنیازترین اصل هر تغییر تبدیل می‌کند.
4. The Empire Strikes Back
- کارگردان: Irvin Kershner
- نویسندگان: Leigh Brackett, Lawrence Kasdan, George Lucas
- ستارگان: Mark Hamill, Harrison Ford, Carrie Fisher
تمام فیلم‌های مجموعه‌ی استار وارز درباره‌ی یاغی‌گری است. The Rebellion راه خود را برای مقابله با امپایر و ناوگان سلطنتی شیطانی در کهکشان ادامه می‌دهد و داستان‌ها یکی پس از دیگری روایت می‌شوند.
فیلم The Empire Strikes Back اما به دلیل این‌که یک تراژدی شکسپیری قدرتمند است فیلم محبوب‌تری است. شخصیت اصلی فیلم، «لوک اسکای‌واکر» به نام میراث و خانواده‌اش شورش می‌کند و بعد درمی‌یابد که پدر او کسی نیست جز «دارث ویدر» خبیث. ویدر به پسر خود این فرصت را می‌دهد که بر کهکشان سلطنت کند و قدرتی تمام نشدنی داشته باشد، اگر به نیروهای تاریکی بپیوندد، اما لوک ترجیح می‌دهد بمیرد اما تن به این ذلت ندهد.
3. Dog Day Afternoon
- کارگردان: Sidney Lumet
- نویسنده: Frank Pierson
- بازیگران: Al Pacino, John Cazale
این فیلم نوع دیگری از انقلاب را روایت می‌کند که می‌شود نام بشکن را روی آن قرار داد. قهرمان ما «سانی وورتزیک» (با بازی آل پاچینو) آن‌قدر از دنیای اطراف خود خسته است، که به جای شورش و تظاهرات، از کوره در می‌رود.
سانی تصمیم می‌گیرد از یک بانک سرقت کند و با پول آن به عمل جراحی معشوقه‌اش کمک کند. این تقریبا دلیل محکمه‌پسندی برای این از کوره در رفتن محسوب می‌شود، اما آن‌چه شما را برای کل 125 دقیقه‌ی زمان فیلم پای آن نگه می‌دارد، این است که سانی، بدترین سارق بانک تمام دوران است! اتفاقی که این لحظه‌ها را در فیلم بسیار خنده‌دار و لذت‌بخش می‌کند.
2. Do The Right Thing
- کارگردان: Spike Lee
- نویسنده: Spike Lee
- ستارگان: Danny Aiello, Ossie Davis, Giancarlo Esposito, Spike Lee
حتا با گذشت بیش از 30 سال از ساخت و اکران این فیلم در 1989 هنوز هم Do The Right Thing از نظر فرهنگی بسیار قابل درک و لمس و یکی از بهترین فیلم های انقلابی سینما است.
در اولین مواجهه با این شاهکار اسپایک لی، ممکن است فکر کنید که در یک ساعت اول مشغول تماشای یک فیلم کمدی هستید. رفته‌رفته، تنش در فیلم به جایی می‌رسد که می‌فهمید یک نبرد ایدئولوژیک بین ساکنان یک محله‌ی متفاوت در نیویورک در حریان است. آن هم در گرم‌ترین روز تابستان.
احتمالا شما هم از فیلم‌هایی که در آن‌ها ایده‌ها به وضوح بیان می‌شوند و طرفداری خاصی صورت می‌گیرد خوشتان نمی‌آید، به همین خاطر این فیلم اسپایک لی همیشه خواهد درخشید، چون در پایان از هیچ کدام از طرفین دعوا دفاع نمی‌کند. «کار درست را انجام بده» در آخر دقیقا همین کار را انجام می‌دهد و به مخاطب اجازه می‌دهد خودش تصمیم بگیرد و درست و غلط را انتخاب کند.
1. Medium Cool
- کارگردان: Haskell Wexler
- نویسنده: Haskell Wexler
- ستارگان: Robert Forster, Verna Bloom
این جواهر مخفی را می‌شود بارها و بارها تماشا کرد. «مدیوم کول» تقریبا همه‌ی نمایش‌های سیاسی روزگار ما را نشان می‌دهد. این فیلم در لیست بهترین فیلم های انقلابی سینما شماره‌ی 1 است چون واقعیت و تخیل را با هم درآمیخته تا نقش یک خبرنگار را در جنگ ویتنام نشان دهد.
این فیلم تصاویری مستند از شیکاگو در تابستان 1968 را با روایتی از یک خبرنگار که این وقایع دیوانه‌وار را روایت می‌کند درهم می‌آمیزد. این فیلم از نقش رسانه در مشکلات اجتماعی که آمریکا درگیر آن‌ها بوده روایت می‌کند.
مشخصا تاریخ باید ثبت شود، چه توسط خبرنگاران و چه توسط شهروندان خبرنگار، صرف نظر از بغرنجی شرایط. و از آن‌جا که ما همه قادر به ضبط تصاویر تاریخی با دوبین گوشی‌های خود هستیم، این یک رسالت اخلاقی است که در زمان اتفاقات آن‌ها را به ثبت برسانیم. به هر حال، همه‌ی این مشکلات هستند که جامعه را احاطه کرده و بی‌عدالتی را به وجود آورده‌اند.
این فیلم همین نکته را به خوبی منتقل می‌کند، و به آخرین میزان تاثیرگذاری می‌رساند.
فیلم‌های سینمایی با این مضمون زیاد هستند. شما هم از بهترین فیلم های انقلابی سینما برای ما بگویید. به نظر شما جای کدام فیلم در این لیست خالی است؟