داستان زنان، داستان یک شهر. «پاریس تحت اشغال نازی‌ها»
اطلاعات فیلم
داستان زنان: Story of Women
کارگردان : کلود شابرول
فیلمنامه نویس : کلود شابرول . کولو تاورنیه
محصول : 1988 فرانسه
ژانر : درام
مدت زمان : 108 دقیقه
شابرول زیر پرچم فرانسه
«کلود شابرول» به عنوان یکی از پرچم‌داران سینمای «موج نوی فرانسه» هیچ گاه مسئولیت فرانسوی خود را در قبال سرزمینی که در آن زندگی می‌کرد ترک نکرد. اگرچه سینمای او در ابتدا تحت تاثیر ایده‌های بکر فرانسوی و درباره نسل جوانان و دغدغه‌های‌شان بود و فیلم‌هایش با مضامین بحران‌های اجتماعی فرانسوی بود و شیوه انتقادی در لحن آثارش دیده می‌شد (که این فیلمها در دسته موج نو فرانسه خوانده می‌شود) اما تاثیر سینمای او از سینماگر بزرگ هالیوودی «آلفرد هیچکاک» غیر قابل انکار است. شابرول به عنوان یک فرانسوی فیلمی بسیار حیاتی و آبرومندانه در کارنامه خود دارد که روایت زمانی فیلم در «پاریس تحت اشغال» توسط نازی‌ها می‌گذرد. فیلم به لحاظ ساختاری از دوره هیچکاکی شابرول به دور است و به لحاظ مضمونی با اندیشه فیلم‌های موج نو چندان هم ساز نیست. فیلم تنها از روی یک پرونده جنایی فرانسوی ساخته شده که در زمان خود جار و جنجال بسیار زیاد به پا کرد. فیلمی که در ابعادی گسترده‌تر به لحاظ اجتماعی محصول یک دوره تاریخی مهم پاریس است و میراث آن را می‌توان پیامی ضد جنگ شمرد.
پاریس تحت اشغال نازی‌ها چه دوره‌ای است؟
کشور فرانسه به خودی خود یک کشور درام ساز است، هر چه رویداد نا متعارف اجتماعی و انقلابی و جریان ساز بوده ابتدا در این شهر اتفاق افتاده است، از انقلاب بزرگ فرانسه گرفته تا انقلاب جوانان فیلم ساز (موج نو فرانسه) کشور فرانسه و به ویژه ” پاریس” خواستگاه “درام” است. این شهر یک فضیلت بزرگ برای فیلم‌سازان، درام نویسان، موزیسین‌ها، معماران، نقاشان و سایرین هنرمندان است. کافی است در خیابان‌های این شهر قدم زد و تاریخ این کشور را مرور کرد، مثلا اگر می‌خواهیم شور جوانان دوره‌ای از پاریس را ببینیم به فیلم‌های موج نو تکیه می‌کنیم، اگر می‌خواهیم دوره افت، پوچی و انزوای انسان را در پاریس تحقیق کنیم به سراغ نمایشنامه‌نویسان پس از جنگ جهانی فرانسوی می‌رویم (تقویم پاریس) یک ایده بزرگ برای هنرمندان است، شما می‌توانید از هر رویداد این کشور هنر بیافرینید. دوره اشغال پاریس توسط نازی‌ها یکی از آن دوره‌های خاص پاریس است که به لحاظ جامعه شناسی از جنبه‌های گوناگونی قابل بررسی است . دوره سکوت، دوره زندگی مخفیانه، دوره بحران زنان پاریس، دوره رکود اقتصادی، دوره افت فعالیت‌های فرهنگی، دوره سرخوردگی و عدم اعتماد فردی است. در واقع دوره اشغال پاریس دوره اشغال (اروپا) توسط نازی‌ها است. شکست پاریس همان شکست اروپا و محاصره پاریس محاصره اروپا است. “داستان زنان ” از فیلم‌های مهم کلود شابرول در عصر تحول و سکوت و زندگی مخفیانه پاریسی است. که به زندگی مشقت‌وار زنان پاریسی تحت اشغال نازی‌ها می‌پردازد و از طرفی دیگر به بحران اقتصادی کشور در این دوره خاص نگاهی دارد.
خلاصه داستان فیلم:
سال 1941 پاریس، زنی به نام «ماری» (ایزابل هوپرت) در زمان پاریس تحت اشغال با دو فرزند خود روزگار می‌گذراند، شوهر او به جنگ میان آلمان‌ها و فرانسوی‌ها رفته است. او برای گذران زندگی خود به طور اتفاقی و با یک تجربه اولیه و سنتی دست به عمل سقط جنین می‌زند که پس از موفقیت در گام نخست به طور مخفیانه این روند را برای کسب در آمد بیشتر ادامه می‌دهد.
داستان زنان، داستان یک شهر
گسترش پدیده نازیسیم، فاشیسم و یا هر چیزی که “ایدئولوژی برتر” خوانده می‌شوند، تنها یک فرضیه سیاسی است، که این القاب برای حاکمان قدرت داده می‌شود، اما هر فرد (انسان) در نهاد خود شکلی از نازیسم را به صورت نیمه پنهان در اختیار دارد، گاه این نیمه با امیال اهریمنی یا ضد انسانی در حال پرورش است. در “داستان زنان” ساخته کلود شابرول 1988 پدیده نازیسم در نهاد یک زن در حال پرورش است، داستانی که در فرانسه تحت اشغال می‌گذرد، و نیروهای آلمانی در حال تسلط بر فرانسه هستند، در این میان زنی (ساکن فرانسه) با پیشروی نیروهای آلمانی، نازیسم نهاداش در حال پرورش است، او دائم در حال ارتقای نیمه اهریمنی است، وحشتی که در فرانسه تحت اشغال روی می‌دهد ، در این خانواده در جلوه‌ای دیگر در حال رشد است. هرزگی و برهنگی اخلاقی/فردی، در برابر فساد اجتماعی و سیاسی است در واقع سلسله وقایع داستان همگی بر مبنای پاریسی است که اکنون تحت اشغال است. اگر «ماری» تنها با دو کودک خود به فکر اشتغال‌زایی است به این دلیل است که همسر او به جنگ دربرابر نازی‌ها رفته است وتنهاست، اگر ماری برای کسب درآمد به عمل سقط جنین روی می‌آورد به این دلیل است که جامعه پاریس درگیر بحران روابط نامشروع زنان پاریسی با مردان نازی شده است. اگر ماری خانه خود را به زنان بد کاره اجاره می‌دهد به این دلیل است که دوره افت اقتصادی را می‌گذراند و چرخ اقتصادی زندگی او خوب نمی‌چرخد. و اگر همسر او پس از بازگشت به خانه تبدیل به فردی سر خورده و آسیب پذیر شده به این دلیل است که جنگ از او فردی بازنده ساخته که حالا باید با شخصیت و شیوه جدید زندگی ماری سازش کند و اگر همسر ماری دربرابر این زندگی جدید ناتوان است به این دلیل است که امیال اهریمنی ماری به سرعت در حال پیشرفت است و این هرزگی و امیال ضد انسانی در نهایت باعث فروپاشی نهاد خانوادشان می‌شود و اگر امیال اهریمنی ماری در حال پیشرفت است به این دلیل است که پاریس آن‌ها به سرعت در حال تجزیه است. در واقع جملگی این اشخاص قربانی وضعیتی شده‌اند که خود آن‌ها غیر مستقیم وارد این بازی شده‌اند و به همین دلیل است که در سکانس پایانی فیلم یعنی درست زمانی که تصویر، چهره سرد و بی‌روح و در عین حال شکست خورده ماری را نشان می‌دهد به شدت با «ماری» همزاد پنداری می‌کنیم. این تصویر نشان از چهره زنی است که به طور ناخودآگاه تابع یک سری مقررات تاریخی است که در آن دست داشته است و شاید نماینده زنان تحت اشغال پاریسی باشد که در تنگنانی شرایط اجتماعی و اقتصادی پاریس دست به عملی غیر اخلاقی زده است.