حکایت بازی آنلاین خارجی در ایران عجیب و در عین حال پیچیده است. گیمرها همیشه با بازیهای آنلاین مشکل داشته و دارند، اگرچه در چند سال اخیر سرویس‌های اینترنتی ویژه برای بازی و تخصیص سرورهای داخلی برای این منظور، اندکی از این مشکلات کاسته بود. اما با شدت گرفتن اختلالات اینترنت در ایران در سه ماه گذشته، آنلاین بازی کردن به یک کابوس تبدیل شده است.
وزیر ارتباطات دولت رییسی قبلا خبر داده بود که در پاییز یا زمستان 1401 مشکل بازیهای آنلاین را برطرف می‌کند. او همین هفته قبل در جمع خبرنگاران گفت که در این هفته این اقدام عملی خواهد شد. عیسی زارع پور در گفتگوی خود در حاشیه جلسه دولت اظهار کرد که در این هفته لیست 150 بازی آنلاین خارجی که CDN آن‌ها به داخل کشور منتقل شده، اعلام می‌شود.
ما منتظر اعلام این لیست هستیم، اما هر چقدر فکر می‌کنیم، وضعیت نشر بازیهای ویدئویی در ایران به گونه‌ای نیست که این لیست واقعا تکمیل و عملی شود.
از طرفی به این وعده‌ی دولت می‌توان به عنوان یک مسکن برای اوضاع اینترنت کشور نگاه کرد. به گفته‌ی خود وزیر و با استناد به آمار بنیاد ملی بازیهای رایانه‌ای، در ایران حدود 30 میلیون گیمر داریم که عمده‌ی آن‌ها به صورت آنلاین بازی می‌کنند. در ماه‌های اخیر این قشر از مردم با توجه به فیلتر شدن برخی بازیهای محبوب (مثل کالاف دیوتی موبایل یا کلش آف کلنز) و کندی بیش از حد اینترنت، عدم امکان اتصال به سرور بازی‌ها و اختلالات فراوان دیگر، از عملکرد وزارت ارتباطات ناراضی هستند. پس این اقدام می‌تواند حداقل برای مدتی کوتاه، از حجم نارضایتی‌ها بکاهد.
سخنان آقای زارع‌پور این طور القا می‌کند که ناشران با دولت همکاری می‌کنند تا زیرساخت بازی‌ها به داخل ایران بیاید تا احتمالا در صورت قطع اینترنت بین‌المللی عواقب آن خفیف‌تر باشد.
از طرف دیگر اما، وضعیت تعاملات شرکت‌های داخلی و خود وزارت ارتباطات با ناشران و بازی‌سازان خارجی به گونه‌ای نیست که بتوان متصور بود 150 بازی آنلاین خارجی با دولت وارد تعامل شده باشند. همین ماه پیش بود که وزارت ارتباطات از ارسال نامه‌ای به شرکت متا برای رایزنی درباره فعالیت رسمی این شرکت با تعیین نماینده در ایران خبر داد. در حالی که یک نماینده مجلس مدعی شده بود متا به این درخواست پاسخ داده است، این شرکت رسما اعلام کرد هیچ توجهی به درخواست مقامات جمهوری اسلامی نخواهد داشت.
اما برداشت مهم‌تر از این اتفاق، افزایش احتمال اجرای طرح صیانت در آینده‌ی نزدیک است. این‌طور که پیداست وزارت ارتباطات در تلاش است تا با پایین آوردن تبعات عمومی این تصمیم، از تنش‌های احتمالی در جامعه جلوگیری کند. این طبیعی است که وزیر ارتباطات به فکر داخلی کردن اکثر سرویس‌ها و کاهش حداکثری وابستگی به اینترنت بین‌الملل باشد. اما اگر واقعا ناشرین 150 بازی خارجی با وزارت ارتباطات برای این مقصود همکاری کرده باشند، جای تعجب دارد.
همین چند روز پیش، شهرزاد سالمی از مدیران استودیو و نشر بازی «کافه بازار» در لینکدین خود نوشته بود:
ما یکی از بسیار معدود ناشران بازیهای خارجی در ایران هستیم. چند ماه است که به خاطر اختلالهای اینترنت بازیهای ما در ابعاد مختلف با اشکال مواجه است؛ کاربران از وقتی که تصمیم به دانلود بازی می‌گیرند، تا وقتی که وارد بازی می‌شوند، با خطاهای پی در پی مواجه هستند. ما به عنوان ناشر هر روز تلاش می‌کنیم تا این اشکالات را تا جای ممکن کمتر کنیم و اندک رمق باقیمانده در تن نشر را نگه داریم.
و در ادامه هم اشاره کرده بود: «سخنان آقای زارع‌پور این طور القا می‌کند که ناشران با دولت همکاری می‌کنند تا زیرساخت بازی‌ها به داخل ایران بیاید تا احتمالا در صورت قطع اینترنت بین‌المللی عواقب آن خفیف‌تر باشد.»
و چند هفته پیش هم در یک مقاله در زومیت که به وضوح مشکلات اینترنت کشور و دغدغه‌های گیمرها را تقلیل می‌داد، از قول میثم خلیل‌زاده نویسنده حوزه بازیهای ویدئویی نوشته شده بود:
گیمرها هیچی نمی‌خواهند، یک اینترنت خوب می‌خواهند و چند تا رفیق که با هم بازی کنند.
نظر ما این است که حداقل در حال حاضر، گیمرها هم مشکلاتی بیشتر و عمیق‌تر از سرعت اینترنت و وصل شدن یا نشدن به سرورهای بازی دارند. در حالی که ارزش ریال در حال سقوط آزاد است، نه تنها بازیهای ویدئویی و کنسول‌ها که آیتم‌های درون بازی‌ها هم با قیمت‌های بسیار بالا و گاهی باور نکردنی به فروش می‌رسند. طبیعتا با ادامه‌ی این وضع، دیگر کم‌کم گیمری در ایران نمی‌ماند که بخواهد مصرف‌کننده اینترنت و بازی‌کننده آنلاین و به دنبال رفیق برای بازی کردن باشد. هر چقدر هم که مقالاتی از این دست، از نویسندگان مشابه تلاش کنند «کاهش پینگ» را در مرکز خواسته‌های گیمرها قرار دهند، مشکلات دیگر فراوانند.
در حالی که مشخص نیست بعد از اجرایی شدن طرح موسوم به صیانت و قطع شدن دسترسی اینترنت کاربران، دقیقا به کدام‌یک از سرویس‌های آنلاین و فروشگاه‌های بازی خارجی می‌توان وصل شد، احتمالا رفتار گیمرها و شیوه‌ی بازی خریدن و بازی کردن به شدت تغییر خواهد کرد.
در طی همین مدت هم شما به سختی قادر به اتصال به شبکه‌ی پلی استیشن یا ایکس باکس لایو بودید. وضعیت اتصال به استیم هم تعریفی ندارد. به علاوه اگر موفق شوید که وارد حساب کاربری خود در [مثلا] پلی استیشن نتورک شوید، دانلود بازی قرار است روزها به طول بیانجامد. اما این پایان مشکلات نیست.
مثلا در نسخه پلی استیشن 5 بازی ویچر 3 اگر بخواهید از گزینه ذخیره ابری و انتقال فایل‌های ذخیره قبلی خود استفاده کنید، محال است با پیغام‌های خطای مختلف مواجه نشوید. امکان دانلود محتوای اضافه درون بازی بعد از اجرای آن هم عملا وجود ندارد، چون دسترسی کاربر ایرانی به اینترنت جهانی محدود و عملا نزدیک به صفر است.
شهرزاد سالمی در پایان مطلب خود نوشته است:
ما اصلا 150 بازی خارجی که در ایران به صورت قانونی منتشر شده باشند داریم که به تبع آن بتوان در مورد محل سرورهای [آن‌ها] یا CDN مورد استفاده مذاکره کرد و آن را به ایران آورد؟
و ما هر چقدر به این سوال فکر کردیم، پاسخ آن مثبت نبود.
تجربه بازی آنلاین خارجی در ایران کمتر از یک دهه قدمت دارد. اما با این روند، احتمالا به زودی دیگر وجود نخواهد داشت.
تو روز روشن داره دروغ میگه الان فروردین ماه 1402 و کالاف دیوتی موبایل با اختلالات زیادی روبه رو شده که آدم اعصابش خورد میشه. میترسم فردا کلا فیلتر شه. خاک تو سرتون
نفرین به آدم دروغگو