مقایسه آمار توجه به رده بندی سنی بازیها در ایران و بریتانیا در سال ۹۷
یکی از موضوعات مهم حوزهی بازیهای ویدئویی رده بندی سنی بازیها است. با استفاده از رده بندی سنی، که در کشورها و مناطق مختلف به روشهای گوناگونی انجام میشود و اسامی مختلفی هم دارد، بازیها با محتوای نامناسب برای بازیکنندگان گروه سنی خاصی ممنوع میشوند. رده بندی سنی در نهایت یک عدد را مشخص میکند که همهی افراد با همان سن یا سنی بیشتر میتوانند از آن بازی استفاده کنند. رده بندی مختص بازیها هم نیست و برای محصولات مختلف فرهنگی (یا حتا غیرفرهنگی) کاربرد دارد.
وقتی یک اسباب بازی میخرید، روی آن یک برچسب میبینید که یک عدد را نشان میدهد و احتمالا توضیحاتی هم همراه با آن آمده است. اگر این اسباب بازی مثلا دارای تکههای بسیار کوچک یا اجزائ تیز باشد، مناسب سنین پایین نیست و احتمالا روی آن عددی بیشتر از 7 درج شده است. شما هم هنگام خرید با توجه به سن فرزند خود، باید از خرید اسباب بازی نامناسب برای او خودداری کنید. بازیهای ویدئویی نیز ابزاری برای سرگرم شدن و ضمن آن انتقال محتوای فرهنگی هستند. اگرچه بازیها اجزای تیز ندارند و تکههای کوچک آنها هم ممکن نیست در یک سهلانگاری وارد دهان فرزند کوچک شما بشود، میتوانند حاوی محتوایی باشند که مناسب سن مصرفکننده نیست. پس دقت به رده بندی سنی بازیها اهمیت بالایی دارد.
بازیها در ایران توسط مرکز «اسرا» (ESRA) رده بندی سنی میشوند و همهی بازیهایی که به طور قانونی در بازار ایران موجود هستند، از جمله بازیهای موبایل و پیسی، توسط این مرکز رده بندی سنی شدهاند. در کشورهای اروپایی رده بندی PEGI رایج است. در آمریکا نیز نظام رده بندی سنی بازیها ESRB نام دارد. اینها البته محدود به بازیها هم نمیشوند و مثلا در رده بندی سنی فیلمها هم حضور دارند. با اینکه معیارهای رده بندی سنی بازیها در این سه نمونهی مذکور و حتا دیگر سازمانهای رده بندی سنی محصولات فرهنگی در کشورهای دیگر با هم فرق میکند، همهی آنها در یک چیز مشترک هستند و آن هم اعدادی است که بر روی بازیها درج میشود. توصیهی ما این است که اگر با این اعداد مواجه شدید، ابتدا حساب کنید که مخاطبِ محصولی که میخواهید بخرید در چه سن و سالی است و بعد با توجه به این عدد آن محصول را خریداری کرده یا از خرید صرف نظر کنید.
طبق آمار البته در ایران، حدود 50 درصد از خریداران بازیهای ویدئویی به رده بندی سنی بازیها توجه میکنند. در آماری که مرکز پژوهشهای بنیاد منتشر کرده است، شرکتکنندگان در نظرسنجی پاسخ بسیار امیدوارکنندهای به این بخش از سوالات دادهاند. طبق آمار منتشر شده، در استان تهران 33 درصد از بازیکنندگان به رده بندی سنی بازیها توجه زیادی دارند و 27 درصد از بازیکنندگان به رده بندی سنی بازیها تا حدودی توجه میکنند. همین آمار برای استان اصفهان به ترتیب 35 و 31 درصد است. (گزارش مفصل را اینجا در گیمنیوز بخوانید.) و به طور میانگین، در پنج استان تهران، اصفهان، خراسان رضوی، فارس و خوزستان، 51.6 درصد از بازیکنندگان حداقل توجه لازم را به رده بندی سنی بازیها دارند.
اگر فکر میکنید که این آمار ضعیف است بهتر است آن را با آماری که از نظرسنجی مشابهی در بریتانیا به دست آمده است مقایسه کنیم.
سایت نئووین در تاسبتان امسال گزارش میدهد که طبق یک نظرسنجی انجام شده در انگلستان، تنها 14 درصد از والدین به رده بندی سنی بازیهایی که فرزندانشان انجام میدهند توجه دارند. طبق آمار منتشر شده توسط Childcare.co.uk از میان 2 هزار پدر و مادری که در این نظرسنجی شرکت کردهاند، 86 درصد آنها به رده بندی سنی بازیها توجه نداشتهاند.
جالب آنکه، در مورد فیلمهای سینمایی این آمار بسیار متفاوت است و تنها 23 درصد از والدین به رده بندی سنی فیلمها توجه نمیکنند. از این میان، 18 درصد از والدین به فرزندان 10-14 سالهی خود اجازهی تماشای فیلمهای با رده بندی +18 را میدهند.
مقایسهی این آمار نتایج جالبی را میتواند در پی داشته باشد. نتیجهگیری را به خودتان واگذار میکنیم. روز چهارشنبه آقای نصرالله پژمانفر در صحن علنی مجلس با گلایه از توجه تنها 50 درصد از مصرفکنندگان بازیهای ویدئویی در کشور به رده بندی سنی بازیها این وضعیت را نگرانکننده توصیف کرده بود. به نظر چندان هم نگران کننده نمیرسد.