هر گاه این سوال مطرح می‌شود که نظر شما درباره‌ی «ریک و مورتی» (Rick and Morty) چیست، من یک آزمایش فکری را پیش‌نهاد می‌دهم. اگر هنوز ریک و مورتی تماشا نکرده‌اید باید این مقاله را بخوانید.
تصور کنید که همزمان با بزرگ‌ترین تراژدی‌های جهان، در خانه‌ای بزرگ شدید که اخبار شبکه‌های تلویزیونی بی‌وقفه در 24 ساعت شبانه‌روز شما را احاطه کرده‌اند. کشور شما [آمریکا برای نویسنده‌ی مقاله، ایران برای مترجم] برای بخش قابل توجهی از بازه‌ی زندگیتان درگیر جنگ بوده است. با میزان زیادی قرض و بدهی از دانشگاه فارغ‌التحصیل شده‌اید و طی بحران اقتصادی اخیر وارد بازار کار شده‌اید.
تصویر کنید که بحران اقتصادی جهان بر روی ذهن شما سنگینی می‌کند و شما زمان بیشتری نسبت به آن‌چه با آدم‌های اطراف خود حرف می‌زنید را در اینترنت سپری می‌کنید.
اگر چنین فردی باشید، کدام سریال تلویزیونی است که بیشتر از همه بتوانید با آن ارتباط برقرار کنید؟
«ریک و مورتی» سریال شبکه‌ی Adult Swim ساخته‌ی «جاستین رویلند» و «دن هارمون» پاسخ این سوال است.
این سریال سیاه است، حتا تا حدی که بتوان آن را پوچ‌گرایانه خواند، و کمتر شبیه یک رمان یا درام سریالی کار می‌کند و به شوخی‌های تصویری یا ویدئوهای اینترنتی شبیه است. این سریال همچنین درباره‌ی حس بیگانگی، اضطراب و شکی که بین هم جوان‌ترها شایع است حرف می‌زند.
در سه فصل ابتدایی این سریال شامل 31 قسمت است، و حالا در آستانه‌ی پخش فصل چهارم قرار گرفته‌ایم. در حالی که قرار است سازندگان این سریال بیش از این تعداد قسمت دیگر برای این سریال تولید کنند و ریک و مورتی را حداقل برای 70 قسمت دیگر خواهیم دید.
ریک و مورتی درباره‌ی چیست؟
این سریال درباره‌ی یک دانشمند الکلی دیوانه‌خوی نابغه به نام «ریک سانچز» و نوه‌ی نوجوانش «مورتی اسمیت» است.
در آغاز سریال، ریک پس از غیبتی طولانی مدت برمی‌گردد. او که در ارتباط برقرار کردن با دخترش «بث» مشکل دارد، به پسر او یعنی مورتی پناه می‌برد و او را در ماجراجویی‌های عجیب خود همراه می‌کند.
حضور ریک تاثیر خود را بر رابطه‌ی همسر بیچاره‌ی بث یعنی «جری» -که ریک از او متنفر است- و خانواده‌اش می‌گذارد. در طول سریال این رابطه به مرور دچار تغییر می‌شود.
چندان عجیب‌تر از «سیمپسون‌ها» و «فامیلی‌گای» به نظر نمی‌رسد، تفاوتش چیست؟
هر سه سریال در واقع پارودی سیت‌کام‌های تلویزیونی هستند، اما ریک و مورتی ژانر خود را مضمحل می‌کند، در حالی که سیمپسون‌ها و فامیلی‌گای تنها آن را واژگون می‌سازند.
تصور این‌که، به طور مثال، هر یک از این سریال‌ها بتواند داستانی را روایت کند که در آن، همه به موجودات جهش‌یافته تبدیل می‌شوند و دو شخصیت اصلی به نسخه‌ی دیگری از واقعیت می‌روند تا خودشان و دیگران را نجات دهند. مثل کاری که ریک و مورتی در اپیوزد Rick Potion No. 9 انجام داد.
«هومر سیمپسون» و «پیتر گریفین» هر دو پدران دوست‌داشتنی خانواده‌شان هستند که حتا اشتباهات گاه و بی‌گاه آن‌ها هم نمی‌تواند ارزش‌های آمریکایی‌شان را به چالش بکشد. اما «جری اسمیت» پدر مورتی، حتا قادر به تشخیص زندگی واقعی‌اش از یک شبیه‌ساز اجرا شده توسط گونه‌ای از بیگانگان در اپیزود M. Night Shaym-Aliens! نیست.
و ریک، دیگر پدر حاضر در داستان، جملاتی از این قبیل به زبان می‌آورد: «چیزی که مردم “عشق” می‌نامند تنها یک واکنش شیمیایی است که حیوانات را به تولید مثل ترغیب می‌کند.» و یا «من خوب‌ترین آدم در دنیا نیستم چون باهوش‌ترین آدم دنیا هستم، و خوب بودن یک کار احمقانه است که مردم برای محافظت از شرط‌هایشان انجام می‌دهند.»
ریک همچنین یک جامعه‌ستیز می‌تواند باشد و بدون شک انسان پلیدی است. او از نظر جایی به نام «فدراسیون کهکشانی» به عنوان یک جنایتکار شناخته می‌شود.
ریک و مورتی یک سریال علمی-تخیلی است؟
بله. تا حدودی. ریک دانشمندی است که فناوری عجیبی را به وجود آورده که به وسیله‌ی آن می‌تواند خود و همراهانش را به و ورای دنیای شناخته شده ببرد. او و مورتی به صورت مکرر با بیگانگان (موجودات فضایی) و موجودات از ابعاد دیگر برخورد می‌کنند. در اپیزود «ریک خیارشوری» او خودش را برای فرار از شرکت در جلسه‌ی مشاوره‌ی خانوادگی به یک خیارشور تبدیل می‌کند!
اما المان‌های ژانر علمی-تخیلی در این سریال در رده‌ی دوم اهمیت قرار می‌گیرند. آن‌ها معمولا برای این‌که به ما نشان بدهند زندگی‌مان در واقع ذره‌های بی‌اهمیتی در مجموعه‌ی وسیع و بی‌نهایت بی‌تفاوت از دنیاها و زمان‌بندی‌های متقارن است استفاده می‌شوند.
و یا از آن‌ها برای قرار دادن شخصیت‌ها در موقعیت‌های برملاکننده استفاده می‌شود: در اپیزود Total Rickall انگل‌های فضایی تکرار شوند خودشان را با استفاده از شکل این خانواده با حافظه‌های اشتباه استتار می‌کنند. بعد مشخص می‌شود که انگل‌ها تنها می‌توانند خاطرات خوب را به کار بیاندازند، بنابراین این خانواده قادر می‌شود تا به یادآوردن و تشخیص همه‌ی خاطرات بد و منفی، انگل‌ها را شناسایی کنند و به هم برسند!
آیا این سریال تاثیری بر فرهنگ عامه داشته است؟
قطعا. شاید شما هم تکه‌کلام از قصد احمقانه‌ی این سریال یعنی «ووبا لوبا دوب دوب» (wubba lubba dub dub) را شنیده باشید. یا افرادی را در خیابان دیده باشید که با تی‌شرت‌های ریک و مورتی می‌خواهند خودشان را از دیگر آدم‌های معمولی جدا کنند.
این سریال به خوبی بر بینندگانش تاثیر گذاشته و حتا تعداد قابل توجهی شوخی تصویری در اینترنت از آن ساخته شده است که البته ممکن است همه‌ی آن‌ها مطابق میل طرفداران ریک و مورتی نباشند.
کسانی هستند که علیه ریک و مورتی جبهه گرفته باشند؟
قطعا. طرفداران سریال ریک و مورتی، به خاطر خودپسندی بیش از حدی که دارند معروف شده‌اند. این موضوع باعث شده که لشگری از شوخی‌های تصویری علیه ایگوی این افراد شکل بگیرد.
فرد مصاحبه کننده: خب چرا ما باید شما را به دانشگاه هاروارد راه بدهیم؟
من: من ریک و مورتی می‌بینیم.
فرد مصاحبه کننده: آهان، درسته، از این طرف قربان، منو ببخشید!
بدتر از این، گروهی از طرفداران ریک و مورتی زمانی که چهار نویسنده‌ی زن به تیم تولید سریال برای فصل سوم اضافه شدند به این موضوع اعتراض کردند. حداقل دو نفر از این نویسندگان، «جین بکر» و «جسیکا گائو» زمانی که قسمت‌هایی که نوشته بودند در سال 2017 پخش شد، مورد آزار و اذیت اینترنتی قرار گرفتند.
هارمون سازنده‌ی این سریال بعدا در گفتگویی با اینترتینمنت‌ویکلی گفت که از این دسته آدم‌ها متنفر است. چند ماه بعد، او در گفتگویی دیگر، از «مگان گانز» یکی از نویسندگان سریال قبلی هارمون یعنی «کامیونیتی» به خاطر رفتاری که با او داشت عذرخواهی کرد.
پس میان‌سال‌ها این سریال را دوست دارند؟
میان‌سال‌ها خودشان را به این اسم نمی‌شناسند. این اسم تنها زمانی استفاده می‌شود که یک شخص خاص به طور عمدی پاسخی به رزومه‌ی با دقت ارسال شده‌ی شما و نامه‌ی آن ندهد.
اما بله، آن‌ها این سریال را دوست دارند. فصل سوم ریک و مورتی بالاترین نمرات را در تاریخ شبکه‌ی Adult Swim دریافت کرد و بر اساس آمار ارائه شده، این سریال پربیننده‌ترین سریال توسط افراد با سنین 18 تا 34 سال در سال 2017 در ایالات متحده آمریکا بوده است.
بهتر است من هم ریک و مورتی ببینم؟
به کدام نسخه از خودتان ارجاع می‌دهید؟ در «ریک و مورتی» بالقوه بی‌نهایت نسخه‌ی متفاوت از هر کسی وجود دارد. حتا «مورتی خبیث» (شیطانی – Evil Morty) هم هست.
در این نسخه از واقعیت که شما در آن در حال خواندن این مطلب هستید، باید گفت که ندیدن ریک و مورتی می‌تواند یکی از اشتباهات عجیب شما در این تابستان باشد. اگر تا حالا آن را ندیده‌اید، اکنون فرصت خوبی است.