بررسی استندآپ Sorry لویی سی‌ کی – جسورتر، بی‌پرواتر و گستاخانه‌تر

لویی سی. کی. کمدین اهل بوستون، اولین بار در سال 1985 پا به صحنه کمدی گذاشت. در یکی از شب‌های میکروفون آزاد در کمدی کلاب در شهر بوستون لویی در حالی روی صحنه رفت که ملزم به 5 دقیقه اجرا بود اما تنها 2 دقیقه محتوا برای اجرا داشت. این تجربه بد باعث شد تا در 2 سال آینده لویی کمدی را کنار بگذارد. با رشد و تکامل فضای کمدی در دهه 80 و 90 در بوستون، لویی کم کم در کنار کمدین‌هایی مثل دنیس لیری و لنی کلارک به موفقیت رسید. اجراهایش را به سطح درآمدزایی ارتقا داد و در کمدی کلاب‌ها میزبانی می‌کرد. حتی به عنوان کمدین آغاز کننده برای کمدین‌های بزرگ آن زمان مثل جری ساینفلد به روی صحنه رفت. با بررسی استندآپ Sorry لویی سی‌ کی با ما همراه باشید.

لویی که بود و چه کرد؟

در ادامه کارنامه لویی نویسندگی برای برنامه‌های تلویزیونی مختلف از جمله شوهای کونان اوبرایان، دیوید لترمن، دینا کاروی و کریس راک را می‌توان دید. او برای شوی کریس راک در سال 1999 موفق به دریافت جایزه امی شد. در ادامه، به ساخت چندین فیلم کوتاه، ساخت دو فیلم بلند به اسم‌های Tomorrow Night و Pootie Tang، بازی در نقش‌های مکمل در فیلم‌هایی مثل American Hustle ،Blue Jasmine و Trumbo و نویسندگی، تدوین، کارگردانی و بازی در سریال Louie پرداخت. سی‌کی برای سریال لویی برنده پنج جایزه امی شد.

او در سال 2001 اولین آلبوم کمدی خودش را با اسم زنده در هیوستون (Live in Houston) منتشر کرد. تا به حال لویی 12 آلبوم یا برنامه مخصوص استندآپ کمدی را از طریق سایت خود و یا شبکه‌های HBO و FX و نتفلیکس منتشر کرده است.

تقریبا تمام این آثار با نظر مثبت منتقدان و مخاطبان رو به رو شدند و برای او جوایز بسیاری را به همراه داشتند.

سایت اینترنتی لویی مدت‌ها پیش از حواشی ایجاد شده پیرامون او در سال 2017 منبع انتشار آثار او بود. لویی پروژه‌های مختلفی را با هزینه شخصی می‌ساخت که بعضا آن‌ها را از سایت خودش منتشر می‌کرد. بعد از حواشی سال 2017 پیرو اعتراف لویی به چندین مورد رفتار ناشایست جنسی لویی مجبور به توقف فعالیت‌های خودش شد و حتی فیلم I Love You Daddy قبل از اکران از سینماها جمع‌آوری شد. پس از دو سال لویی به تدریج و با حمایت گسترده کمدین‌های مشهور به صحنه استندآپ کمدی بازگشت و بعضا در کمدی کلاب‌های سطح شهر روی سن می‌رفت. در سال 2020 او Sincerely Louis CK را روی سایت خودش منتشر کرد که خودش آن را نوشته، کارگردانی و تدوین کرد که برنده جایزه گرمی شد. جدیدترین استندآپ لویی سی کی به اسم Sorry هم به پیروی از اثر قبلی در سال 2021 روی سایت او منتشر شد.

لویی، لویی است

کمدی لویی سی‌کی همیشه گزنده، ریسک‌پذیر و هوشمندانه بوده است. لویی هرگز از سوژه کردن خودش و خانواده‌اش در جوک‌هایش ابایی نداشته و در اکثر مواقع نقش انسانی بدون خط قرمزهای اخلاقی و اساسا بد را روی صحنه بازی می‌کند. در نتیجه او می‌تواند دست مخاطب را بگیرد و به جاهایی ببرد که وجدان و اخلاق مخاطب در یک روز عادی به او اجازه رفتن به آن‌ها را نمی‌دهد. پس از حواشی سال 2017 لویی در فرهنگ آمریکایی اصطلاحا لغو یا Cancel شد. اما او در استندآپ‌هایش پروایی از پیش کشیدن این مطلب حساس یا شوخی کردن با خودش و تجربیات زندگی منزویانه‌اش ندارد.

«ارادتمند شما لویی سی‌کی» بیشتر سعی در بازسازی چهره خراب شده لویی را داشت و نسبت به دیگر آثار او کمی محافظه‌کارانه‌تر نوشته شده بود. در «متاسفم» اما لویی می‌خواهد بگوید که اتفاقاتی که برایش افتاده را به یاد دارد و از آن‌ها درس گرفته اما اجازه نمی‌دهد که تبدیل به مانعی در مسیر خلاقیت هنریش شوند.

استندآپ Sorry لویی سی‌ کی نسبت به «ارادتمند شما لویی ‌سی‌کی» جسورانه‌تر، گستاخانه‌تر و بی‌پرواتر است و مخاطب را به یاد آثار کلاسیک لویی مثل «Oh My God» می‌اندازد.

یکی از خصوصیات لویی این است که نسبت به خلاقیت هنریش به عنوان یک کمدین وسواس زیادی دارد. پیرو این مسئله، لویی با الهام از الگوی خودش جورج کارلین، هرسال نوشته‌ها و مطالب طنزش را دور می‌ریزد و از اول شروع می‌کند به نوشتن جوک‌هایش.

نکته‌ی دیگری که باید درباره سبک لویی بدانید این است که در وهله اول حس می‌کنید که دائما از موضوعی منحرف به موضوع دیگری می‌شود، اما پس از مدتی خواهید دید که ساختار اجرای او مثل یک درخت است. به این معنا که در حین اجرا لویی ممکن است از مطلبی که در حال بازگویی آن است شاخه بزند، در ادامه یک شاخه دیگر و همین‌طور تا آخر. اما با تمام کردن آن مطلب، باز برمی‌گردد به نقطه‌ای که از حرفش منحرف شده بود و آن را از سر می‌گیرد. این ساختار چند طبقه‌ای از پلات‌های اصلی و پلات‌های فرعی که از آن‌ها مشتق می‌شوند نظم خاصی به اجرای لویی می‌دهند که تقریبا منحصر به خود اوست.

استندآپ Sorry لویی سی‌ کی

در استندآپ Sorry لویی سی‌ کی به سراغ موضوعاتی مثل پدوفیلیا، کرونا، تبعیض، نژاد، چاقی و فانی بودن آدمی می‌رود. در عین حال مثل همیشه قسمت‌های پل اجرایش بین پلات‌های اصلی متشکل از خاطرات و خصوصیات خنده‌دارش و اعضای خانواده‌اش و سگش هستند. لویی یک قصه‌گوی بالفطره است. پرسونای مرد مسن عصبانی لویی یکی از مهم‌ترین دلایل موفقیت او هستند. شاید چیزی که در حال تعریف کردنش است به خودی خود خنده‌دار نباشد، اما مخاطب به غرغرهای یک مرد میانسال که از همه چیز ناراضی است می‌خندد. در واقع به ناراحتی‌ای که این موضوعات برای لویی ایجاد می‌کند و به خشم و عصبانیت لویی درباره آن.

در بخش دیگری از اجرا، لویی اما چهره مردی را به خود می‌گیرد که اساسا و از ریشه بد است، چرا که از ناخوشی و بدشانسی شخصیت‌های دیگر داستان‌هایش یا صرفا انجام کار اشتباهی لذت می‌برد. گاهی اوقات هم او صرفا قربانی بدجنسی اطرافیانش است. در «متاسفم» اکثر جوک‌ها به هدف می‌زنند و مخاطب را روده‌بر می‌کنند، این اما همیشه وابسته به خوب بودن جوک نیست. گاهی این لویی و سالیان دراز تجربه اجرا روی صحنه‌اش و حرفه‌ای بودنش هستند که به کمک جوک می‌آیند. به عبارت دیگر بعضی خنده‌ها به خاطر خود جوک‌ها هستند، بعضی دیگر به خاطر این که لویی می‌داند چه طور اجرا کند. درصد خیلی کمی از جوک‌ها، روتین‌های امتحان پس داده‌ای هستند که اگر پیگیر کارهای لویی بوده باشید شاید قبلا آن‌ها را شنیده باشید.

چیزی که همیشه می‌توانید روی آن حساب کنید، چالش برانگیز بودن اجرای لویی است.

چه لویی خوب روی صحنه باشد، چه لویی بدجنس، چه لویی ناراحت، باز هم مخاطب را به نقطه‌ای می‌برد که کاملا در آن جا معذب است. در آن جا او را به خنده وا می‌دارد و آن قدر از زوایای مختلف آن مسئله را بررسی می‌کند تا دیگر کامل آن را دوشیده باشد و از آن چیزی نمانده باشد. در مجموع انتظاری کمتر از این هم نمی‌توان از کسی داشت که به عقیده بسیاری لایق لقب The King of Comedy است. چه بسا که قبل از ماجراهای سال 2017 خیلی‌ها او را با همین لقب می‌شناختند. مطالب جدید و قدیمی، پلا‌ت‌های اصلی و فرعی و همه چیز‌های دیگر کاملا سرجایشان هستند، زبان بدن و چهره لویی مثل همیشه کارشان را به بهترین نحو می‌دهند.

اما چرا «متاسفم»؟

در نگاه اول ممکن است فکر کنید «متاسفم» ارجاع به اتفاقات و حواشی سال 2017 و بعد از آن است. اما در ادامه اجرا متوجه می‌شوید که حروف بزرگ SORRY روی صحنه‌اند تا به مخاطب بگویند: هی! بابت این شوخی متاسفم، ولی…
در واقع قرار است از قبل بدانیم که باید برای اجرایی جسورانه‌تر از گذشته خود را آماده کنیم.

استندآپ «متاسفم» و در کنارش «ارادتمند شما لویی سی‌کی» از دو جهت حائز اهمیت هستند. اول این که طرفداران لویی خارج از فضای وحشتناک و مسموم‌کننده‌ای که جامعه مدنی آمریکا و به خصوص کمدی را گرفتار کرده است، می‌توانند از هنر و اجرای این نابغه لذت ببرند. مهم‌تر از آن این که لویی اولین بازمانده حملات لیبرالیست‌های بیش از حد حساس و قلدرهای مجازیست که توانست دوباره به زمین بازی برگردد.

در اشتباه بودن اعمال او در گذشته و دهشتناک بودنشان بحثی نیست. اما لویی به این لیبرال‌های نازک نارنجی نشان داد حتا حکمی که بدون دادگاه و دفاعیه و در هیچ شکل و فرم قانونی‌ای برای قربانیانشان می‌برند تاریخ انقضایی دارد. زندگی انسان‌ها به خاطر یک اشتباه قابل نابود کردن نیست. هر جرمی جزایی دارد و هر مجرمی با تحمل کردن جزای اشتباهش، مستحق برگشتن به آغوش جامعه است. این اتفاقات هستند که در آینده تشکیل دهنده صفحات تاریخ فرهنگ جوامع غربی و مقاومت مفهوم استندآپ کمدی در برابر Political Correctness اجباری چپ‌هاست.