شیر طلای جشنواره برلین ۲۰۲۴ به یک مستند رسید – فیلم ایرانی برنده جایزه منتقدان شد

کارگردان فرانسوی-سنگالی فیلم «داهومی»‌ (Dahomey) با دریافت جایزه شیر طلایی جشنواره برلین تاریخ‌ساز شد. «متی دیوپ» شب گذشته در پایان مراسم اهدای جوایز جشنواره فیلم برلین 2024 مهم‌ترین جایزه این رقابت را کسب کرد. این زن برنده‌ی جایزه‌ی بهترین فیلم جشنواره برای مستند خلاقانه، جذاب و تاثیرگذارش شد. جشنواره برلین که امسال «لوپیتا نیانگو» از جامعه‌ی سیاه‌پوستان را به عنوان رییس هیئت داوران خود داشت، در راستای کاهش تبعیض در جهان و علیه جنگ و خشونت فعالیت می‌کند.

سال گذشته هم جایزه اصلی جشنواره برلین به یک فیلم مستند رسیده بود. در حالی امسال متی دیوپ جایزه را دریافت کرد که سال قبل «نیکولاس فیلیبر» برای فیلم مستند On the Adamant همین جایزه را برده بود. این اولین بار در تاریخ برلیناله است که دو سال پشت سر هم فیلم‌های مستند شیر طلایی را از آن خود می‌کنند. شاید این جشنواره یک پیام به خصوص برای مخاطبین جدی سینما دارد.

فیلم خانم دیوپ همچنین با تنها 67 دقیقه زمانِ پخش، کوتاه‌ترین فیلمِ برنده‌ی جایزه پس از In Beaver Valley در سال 1951 است. این بازیگر که اکنون به کارگردانی می‌پردازد، قبلا برای فیلمِ داستانی خود «آتلانتیکس» در سال 2019 از جشنواره فیلم کن جایزه گرفته بود. او حالا دو جایزه از دو جشنواره فیلم معتبر اروپایی را در اختیار دارد و یکی از موفق‌ترین سازندگان جوان محسوب می‌شود.

در جشنواره‌ای که میزبان فیلم‌های متعدد از سراسر جهان است، بازیگران آمریکایی دو جایزه‌ی اصلی بازیگری (که تفکیک جنسیتی هم نشده‌اند) را کسب کردند. «سباستین استن» ستاره‌ی پیشین و حاضر مارول برای اجرای تکان‌دهنده و آهنگین خود در فیلم کمدی سیاه A Different Man برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اصلی شد. جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل نیز به «امیلی واتسون» رسید که در فیلم Small Things Like These ایفای نقش کرده بود. این بازیگر زن پیش از این دو بار نامزد دریافت جایزه اسکار بوده و بیشتر برای ایفای نقش در سریال «چرنوبیل» شبکه اچ‌بی‌اُ شناخته می‌شود.

از دیگر جاذبه‌های برلیناله امسال حضور «هونگ سانگسو» کارگردان کره‌ای برای سومین سال متوالی در این جشنواره بود. او توانست برای سومین سال متوالی جایزه هم ببرد. سانگسو برای فیلم درخشان و سرگرم‌کننده‌ی A Traveler’s Needs جایزه ویژه هیئت داوران را گرفت که دومین جایزه مهم جشنواره برلین محسوب می‌شود.

رسیدن به این جایزه برای شخص کارگردان هم عجیب بود، چرا که او در بخشی از سخنرانی خود هنگام دریافت جایزه گفت:

می‌خواهم از هیئت داوران تشکر کنم، نمی‌دانم که شما چه چیزی در این فیلم دیدید. کنجکاوم که بدانم. [این جایزه] لطف بیش از حدی بود.

فیلم موفق دیگر جشنواره برلین 2024 هم The Empire بود که در ژانر علمی تخیلی توسط کارگردان فرانسوی «برونو دومون» ساخته شده است. سینمایی سه ساعته آلمانی Dying هم جایزه بهترین فیلمنامه را از آن خود کرد.

فیلم ایرانی «کیک محبوب من» با بازی «اسماعیل محرابی»‌ که بی توجه به محدودیت‌های حکومتی در ایران ساخته شده، جایزه ویژه منتقدان جشنواره برلین موسوم به فیپرشی را کسب کرد. این چندمین بار است که یک فیلم ایرانی موفق به دریافت این جایزه می‌شود. اما اولین بار پس از انقلاب 1357 است که یک فیلم تصویری از زنان بدون حجاب را در خانواده‌ی ایرانی به تصویر می‌کشد.

لیست کامل برندگان جشنواره فیلم برلین 2024

Golden Bear for Best Film: “Dahomey,” Mati Diop

Silver Bear Grand Jury Prize: “A Traveler’s Needs,” Hong Sangsoo

Silver Bear Jury Prize: “The Empire,” Bruno Dumont

Silver Bear for Best Director: “Pepe,” Nelson Carlos De Los Santos Arias

Silver Bear for Best Leading Performance: “A Different Man,” Sebastian Stan

Silver Bear for Best Supporting Performance: “Small Things Like These,” Emily Watson

Silver Bear for Best Screenplay: “Dying,” Matthias Glasner

Silver Bear for Outstanding Artistic Contribution: “The Devil’s Bath,” Martin Gschlacht, cinematography

ENCOUNTERS

Best Film: “Direct Action,” Guillaume Cailleau and Ben Russell

Best Director: “Cidade; Campo,” Juliana Rojas

Special Jury Award: (ex aequo) “The Great Yawn of History,” Aliyar Rasti; “Some Rain Must Fall,” Qiu Yang

BERLINALE DOCUMENTARY AWARD

Best Documentary: “No Other Land,” Basel Adra, Hamdan Ballal, Yuval Abraham, Rachel Szor

Special Mention: “Direct Action,” Guillaume Cailleau and Ben Russell

GWFF BEST FIRST FEATURE

Best First Feature: “Cu Li Never Cries,” Phạm Ngọc Lân

BERLINALE SHORTS

Golden Bear: “An Odd Turn,” Francisco Lezama

Silver Bear: “Remains of the Hot Day,” Wenqian Zhang

Special Mention: “That’s All From Me,” Eva Könnemann

Awards previously announced:

PANORAMA AWARDS

Panorama Audience Award: “Memories of a Burning Body,” Antonella Sudasassi Furniss
Second Prize: “Crossing,” Levan Akin
Third Prize: “All Shall Be Well,” Ray Yeung

Panorama Documentary Audience Award: “No Other Land,” Basel Adra, Hamdan Ballal, Yuval Abraham, Rachel Szor
Second Prize: “My Stolen Planet,” Farahnaz Sharifi
Third Prize: “Teaches of Peaches,” Philipp Fussenegger, Judy Landkammer

GENERATION AWARDS

Generation International Jury

Grand Prix for Best Film in Generation 14plus: “Who By Fire,” Philippe Lesage
Special Mention: “Maydegol,” Sarvnaz Alambeigi

Special Prize for Best Short Film in Generation 14plus: “A Bird Flew,” Leinad Pájaro De la Hoz
Special Mention: “Songs of Love and Hate,” Saurav Ghimire

Grand Prix for Best Film in Generation Kplus: “Reinas,” Klaudia Reynicke
Special Mention: “Through Rocks and Clouds,” Franco García Becerra

Special Prize for Best Short Film in Generation Kplus: “A Summer’s End Poem,” Lam Can-zhao
Special Mention: “Uli,” Mariana Gil Ríos

Youth Jury Generation 14plus

Crystal Bear for Best Film: “Last Swim,” Sasha Nathwani
Special Mention: “She Sat There Like All Ordinary Ones,” Qu Youjia

Crystal Bear for Best Short Film: “Cura Sana,” Lucía G. Romero
Special Mention: “Lapso,” Caroline Cavalcanti

Children’s Jury Generation Kplus

Crystal Bear for Best Film: “It’s Okay!,” Kim Hye-young
Special Mention: “Young Hearts,” Anthony Schatteman

Crystal Bear for Best Short Film: “Butterfly,” Florence Miailhe
Special Mention: “Soukun,” Dina Naser

INDEPENDENT JURY PRIZES

Ecumenical Jury Prizes
Competition: “My Favorite Cake,” Maryam Moghaddam and Behtash Sanaeeha
Panorama: “Sex,” Dag Johan Haugerud
Forum: “Maria’s Silence,” Dāvis Sīmanis
Special Mention: “Intercepted,” Oksana Karpovych

FIPRESCI Jury Prizes

Competition: “My Favorite Cake,” Maryam Moghaddam and Behtash Sanaeeha
Encounters: “Sleep With Your Eyes Open,” Nele Wohlatz
Panorama: “Faruk,” Aslı Özge
Forum: “The Human Hibernation,” Anna Cornudella Castro

Teddy Awards
Best Feature Film: “All Shall Be Well,” Ray Yeung
Best Documentary/Essay Film: “Teaches of Peaches,” Philipp Fussenegger, Judy Landkammer
Best Short Film: “Grandmamauntsistercat,” Zuza Banasińska
Jury Award: “Crossing,” Levan Akin
Special Teddy Award: Lothar Lambert

CICAE Art Cinema Award

Panorama: “Sex,” Dag Johan Haugerud
Forum: “Shahid,” Narges Kalhor

Guild Film Prize: “Dying,” Matthias Glasner

Label Europa Cinemas: “Sex,” Dag Johan Haugerud

Caligari Film Prize: “Shahid,” Narges Kalhor

Peace Film Prize: “Favoriten,” Ruth Beckermann

Amnesty International Film Award: “The Strangers’ Case,” Brandt Andersen

Heiner Carow Prize: “Ivo,” Eva Trobisch

AG-Kino Gilde Cinema Vision 14Plus: “Last Swim,” Sasha Nathwani
Special Mention: “Disco Afrika: A Malagasy Story,” Luck Razanajaona

OTHER PRIZES

Berliner Morgenpost Readers’ Jury Award: “Dying,” Matthias Glasner

Tagesspiegel Readers’ Jury Award: “A Family,” Christine Angot

DEVELOPMENT AWARDS

Kompagnon Fellowship: “The Shore,” Vladimir Beck; “Traversée,” Tizian Stromp Zargari

Artekino International Award: “Ich bin Marika,” Hajni Kis

Eurimages Co-Production Development Award: “Screaming Girl,” Antonio Lukich

VFF Talent Highlight Award: “Silence Sometimes,” Álvaro Robles
Honorable Mentions: “Astana Internet Stars,” Assel Aushakimova; “More Than a Hug,” Liselotte Persson

Talents Footprints (Masterd Enablement Program): “Radioxity Stop Motion Animation Academy,” Esther Kemi Gbadamosi; “Return to the Source: Film Workshop & Residency Programme,” Perivi John Katjavivi
Alumni Projects: “UnderCurrent,” Shuchi Talati; “Sunshine Cinema,” Sydelle Willow Smith