با پخش سریال «افعی تهران» و انتقادها از تصویری که «سحر دولتشاهی» از یک تراپیست ارائه داده، به این فکر افتادم که فهرستی از تراپیست‌های برتر سریال‌های تلویزیونی تهیه کنم. در حالی که دنیای آثار تخیلی از دکترهای روانشناس و روان‌کاوهای مختلف پر است، سریال‌های تلویزیونی مدیوم بهتری برای آن‌ها بوده‌اند. طبیعتا در بسیاری از نمونه‌های ادبیات و فیلم‌ها هم تراپیست‌ها حضور دارند. چه بسا نقش برخی از روان‌کاوها در فیلم‌های سینمایی پررنگ‌تر هم بوده باشد. اما در جهانِ سریال‌های تلویزیونی روان‌شناس‌های مطرحی را داریم که هر کدام از آن‌ها زندگی شخصیت‌های دیگر سریال و گاهی بینندگان را عمیقا تحت تاثیر قرار داده‌اند. بهترین روانشناس کدام است؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال، این فهرست که 10 رتبه دارد را بخوانید.
فهرست بهترین روانشناس سریال‌های تلویزیونی
در دنیای سریال تعداد زیادی تراپیست داریم که هر کدام به دلیلی معروف شده‌اند. از افعی تهران و شخصیت «مژگان مشتاق» با بازی سحر دولتشاهی گرفته تا برخی از روان‌کاوهای معروف‌تری که سریال‌بازها می‌شناسند. از «دکتر هارلین کوئینزل» (هارلی کویین) -که البته در این فهرست نیست- تا «هنیبال لکتر» که اگرچه روانشناس حاذقی‌ست، دلتان نمی‌خواهد تراپیست شما باشد!
با همه‌ی این اوصاف، من در این فهرست فقط آن دسته از روان‌کاوها را لحاظ کرده‌ام که در طول سریال، حداقل چند جلسه از کار درمانی آن‌ها را دیده‌ایم. به همین خاطر برخی از تراپیست‌های خبره و دوست‌داشتنی به دلیل دیده نشدن هنگام طبابت در سریال‌ها از این فهرست حذف شده‌اند. برخی دیگر مثل «استن لیپشیتز» (از سریال Suits) را صرفا به خاطر حضور کم‌رنگشان حذف کرده‌ام. البته تنها دلیل حذف هارلی کویین همچنان چیزی جز جنون خودش نیست. ببینید کدام شخصیت‌ها به فهرست بهترین روانشناس سریال‌های تلویزیونی راه پیدا کرده‌اند:
10- دکتر هنیبال لکتر (Hannibal)
شخصیت «هنیبال لکتر» (Dr. Hannibal Lecter) تنها در سریال هنیبال حضور نداشته. این شخصیت را «توماس هریس» نویسنده آمریکایی خلق کرده. دکتر روانشناس خبره‌ای که در واقع یک قاتل سریالی هم هست. احتمالا خطرناک‌ترین قاتل سریالی. اما تنها در سریال هنیبال با بازی «مدس میکلسن» بود که دکتر را چند باری هم در حال طبابت دیدیم. قبل از آن و در فیلم «سکوت بره‌ها» که هنیبال لکتر به سینمادوستان معرفی شد، او در یک زندان خصوصی گیر افتاده بود. اما در سریالِ -متاسفانه- کنسل شده‌ی هنیبال دکتر را در مطب، کتابخانه‌ی بزرگ و آشپزخانه‌اش می‌بینیم. او یک روانشناس استثنایی و یک انسان پیچیده و عجیب است. اما اصلا او را به عنوان بهترین روانشناس پیشنهاد نمی‌کنیم.
9- امیل اسکودا (Law & Order) وایولت ترنر (Private Practice)
سریال‌های دنباله‌دار آمریکایی طرفداران زیاد و شخصیت‌های زیادتری دارند. «امیل اسکودا» (Emil Skoda) یک دکتر روانشناس در سریال Law & Order (از سال 2000) و چند قسمت فرعی آن است. این شخصیت علاوه بر حضور در مطب خصوصی خود، با پلیس و دادستانی نیویورک همکاری می‌کند. او دکتر باهوش و متشخصی است و اجازه نمی‌دهد که متهمان به سادگی با ادعای دیوانگی از محاکمه شانه خالی کنند. اگرچه این روانشناس را در مطب نمی‌بینیم حضور او ارزش زیادی به اپیزودهایی که در آن حضور دارد می‌بخشد و سکانس‌هایش به گونه‌ای با جزئیات ساخته شده‌اند که حس یک جلسه روان‌کاوی را دارند. البته نقش‌آفرینی «جی. کی. سیمونز» هم در این ماندگاری و تشخص بی‌تاثیر نیست و دلیل اصلی حضور مشترکش در رتبه‌ی نهم به شمار می‌رود.
دکتر «وایولت ترنر» (Violet Turner) شخصیت محوری سریال Private Practice و یک دکتر روانشناس بی‌نظیر است. روان‌کاوی که زندگی خصوصی‌اش را هم در کنار جلسات مشاوره در این سریال دنبال می‌کنیم. نقش دکتر ترنر را «ایمی برنمن» در هر شش فصل از این سریال بازی کرده و انصافا خوب از عهده آن برآمده است. مهم‌ترین درسی که از وایولت ترنر می‌‌توانید بگیرید، چگونه کنار آمدن با رخدادهای ناگوار است. ترنر در دانشگاه اورگان تحصیل کرده و از دانشکده پزشکی هاروارد فارغ‌التحصیل شده است. او همچنین عضو انجمن روانشناسان آمریکا هم هست.
8- جیمی لیرد (Shrinking)
«جیمی لیرد» (Jimmy Laird) شخصیت اصلی سریال و جوان‌ترین دکتر این فهرست (احتمالا!) است. سریال Shrinking یکی از بهترین ساخته‌های چند سال اخیر اپل تی‌وی پلاس محسوب می‌شود. داستان این سریال به زندگی خصوصی جیمی و روابط کاری‌اش می‌پردازد. جیمی متاسفانه همسرش را از دست داده و در طول سریال سعی می‌کند با این اتفاق کنار بیاید. او در عین حال باید به بیماران خود کمک کند تا با انواع مشکلات مقابله کنند. نقش جیمی لیرد را در این سریال «جیسون سگل» بازی می‌کند. در کنار او، «هریسون فورد» در نقش «دکتر پال رودز» نیز در این سریال حضور دارد که یک روانشناس خبره است.
7- دکتر نایلز کرین (Frasier) لیلیث استرنین (Cheers, Fraiser)
دکتر «نایلز کرین» (Niles Crane) برادر دکتر «فریژر کرین» یک روانشناس عالی با تخصص مشاوره خانواده است. نایلز در کار خود خبره و به عنوان یک دکتر روانشناس کاملا قابل اعتماد است. حضور او در این لیست بیشتر به خاطر پایبندی او به اخلاق پزشکی، قواعد رابطه بین بیمار و تراپیست و رازداری‌اش است. البته نایلز شخصیت به شدت پیچیده‌ای است که نمی‌توان در طول سریال فریژر عاشقش نشد. نقش او را هم «دیوید هاید پیرس» در این سریال بازی کرده که به ماندگاری آن کمک کرده است.
«لیلیث استرنین» (Lillith Sternin) همسر سابق دکتر فریژر کرین و یکی از بهترین روانشناس های سریال‌های تلویزیونی است. او تحقیقات زیادی در زمینه الگوهای رفتاری انجام داده و چندین کتاب و مقاله نیز در موضوعات مختلف روانشناسی نوشته است. او به گواه شخصِ فریژر یکی روان‌کاو استثنایی است و تشخیص او اغلب اوقات صحیح است. اولین بار در سریال «چیرز» با لیلیث آشنا شدیم. او بعدا در سریال فریژر چند بار حاضر شد و در ریبوت این سریال که سال گذشته پخش شد هم حضور داشته است. نقش او را در هر سه سریال «بی‌بی نیورث» بازی کرده است.
حضور این دو شخصیت در این فهرست به عنوان دو دکتر روانشناس ماندگار یک دلیل واضح دارد: هر دوی آن‌ها چیزهای زیادی درباره اهمیت روان‌کاوی به ما می‌آموزند. چیزهایی که فقط از شخصیت‌های فرعی می‌توانیم یاد بگیریم.
6- لیندا فریمن (Two and a Half Men)
در سریال Two and a Half Men با چیزهای بسیاری شوخی می‌شود. از جمله مبحث تراپی که موضوع اصلی این سریال هم نیست. در برخوردهای «چارلی» با مشکلات مختلف، روان‌کاوی کم‌کم اهمیت پیدا می‌کند. تا جایی که دکتر «لیندا فریمن» (Linda Freeman) از نقش کوتاهش به عنوان یک روانشناس کودک، به روان‌کاو اصلی خانواده تبدیل می‌شود. اگرچه دکتر فریمن را نمی‌شود جدی گرفت، او در هر حال وظیفه‌ی یک روانشناس را به خوبی انجام می‌دهد: شنیدن!
البته تصویری که فریمن از یک روانشناس ارائه می‌دهد هم بهترین تصویر ممکن نیست. او بیشتر از هر چیزی (حتا بیمارانش) به فکر پول است و بعضی وقت‌ها چیزی را که نباید دستمایه شوخی می‌کند. گرچه از او هم می‌توان چیزهایی یاد گرفت. مثلا کارهایی که یک روان‌کاو در طول جلسه مشاوره نباید انجام دهد. نقش این روانشناس شوخ‌طبع را «جین لینچ» بازی کرده و یکی از دلایل راه‌یابی او به این فهرست هم هست.
5- دکتر چارلز کروگر (Monk)
سریال «مانک» یکی از آثار دیدنی تلویزیونی در دهه 2000 است که حتما باید تماشا کنید. یکی از عناصر ثابت این سریال تراپیستی است که مانک به دیدنش می‌رود. دکتر «چارلز کروگر» (Charles Kroger) به مدت شش فصل در این سریال وظیفه مشاوره به آدریان مانک را برعهده داشت. تا این‌که متاسفانه پس از پایان فصل ششم سریال، بازیگر این نقش، «استنلی کمل» سکته قلبی کرد و درگذشت.
چارلز کروگر بدون هیچ تردیدی در فهرست بهترین روانشناس و تراپیست‌های سریال‌های تلویزیونی قرار می‌گیرد. او صبور، درک‌کننده، و مشرف به احساسات مختلف بیمارانش است. بعد از مرگ استنلی کمل سازندگان سریال تصمیم گرفتند به جای ادامه این نقش با یک بازیگر دیگر، شخصیت کروگر را از سریال خارج کنند. پس از مرگ به علت سکته قلبی، دکتر «نیوِن بل» با بازی «هکتور الیزوندو» جایگزین کروگر شد.
4- دکتر پاول وستون (In Treatment)
دکتر «پاول وستون» (Paul Weston) شخصیت اصلی سریال In Treatment و یک روان‌کاو حرفه‌ای است. در طول سریال افراد مختلف با مشکلات متعددی به وستون مراجعه می‌کنند و او به آن‌ها کمک می‌کند تا با مشکلات خود کنار بیایند. بهتر شدن مراجعان دکتر وستون را می‌توانیم به چشم ببینیم که نشان می‌دهد او تراپیست بسیار خوبی است. اگرچه او بهترین روانشناس این قهرست نیست، حق هم ندارد روان‌کاو خوبی نباشد.
دلیل اصلی‌اش این است که سریال In Treatment رویکردی واقع‌گرایانه به روان‌درمانی دارد. بنابراین همه‌ی جلسات درمانی که در آن دیده می‌شوند باید کاملا مطابق با علم روانشناسی و اصول درمان باشند. یعنی تقریبا برعکس جلسات مشاوره سریال افعی تهران. سازندگان سریال با دقت بسیار و مشاوره انجمن روانشناسان آمریکا از وستون شخصیتی ساخته‌اند که می‌تواند به همه‌ی بینندگان سریال کمک کند. این سریال و شخصیت دکتر وستون همچنین تاثیر زیادی در تغییر رویکرد مردم به مقوله‌ی تراپی داشته‌اند.
3- سیدنی فریدمن (M*A*S*H)
دکتر «سیدنی فریدمن» (Sidney Freedman) باسابقه‌ترین روان‌کاو این فهرست محسوب می‌شود. او یکی از بهترین دکترهای روانشناس در دنیای تلویزیون است که شغل خطرناکی هم دارد. چون در مقر ارتش در جریان جنگ کره، به سربازان و فرماندهان آمریکایی مشاوره می‌دهد. جلسات مشاوره‌ای که در یک بیمارستان نظامی تشکیل می‌شوند و موضوع اصلی آن‌ها دوام آوردن است. فریدمن یکی از بهترین و باهوش‌ترین روان‌کاوها و شخصیتی قابل اعتماد محسوب می‌شود. اما شاید بهترین گزینه برای مشکلات کوچک و دعواهای خانوادگی نباشد. نقش این روانشناس خبره را «الن آربوس» در سریال M*A*S*H بازی کرده است.
2- جنیفر ملفی (The Sopranos)
یکی از معروف‌ترین روان‌شناس‌های تلویزیونی، دکتر «جنیفر ملفی» (Jennifer Melfi) با بازی «لورین براکو» است. کسی که سریال «سوپرانوز» از مطب او آغاز می‌شود و شاید تنها دکتر روانشناسی که می‌توانست از پس شخصیت پیچیده، عجیب و البته خطرناکی مثل «تونی سوپرانو» به عنوان یک بیمار برآید. دکتر ملفی با صبر و حوصله به دور از هرگونه قضاوت رفتار می‌کند که از مشخصه‌های اصلی یک روان‌کاو خوب هستند. او همچنین رازداری را به سطح دیگری ارتقا داده و بسیار اخلاق‌مدار است.
علاوه بر حضور در مطب و تاثیرش در رفتارهای تونی، دکتر جنیفر ملفی را در ارتباط با افراد خانواده و دیگران هم می‌بینیم. به عنوان یک پزشک و یک راهنما، او بهترین عملکرد ممکن را دارد. به همین خاطر هم او بدون شک بهترین روان‌کاو زن این فهرست محسوب می‌شود.
1- دکتر فریژر کرین (Cheers, Frasier)
اولین حضور دکتر «فریژر کرین» (Frasier Crane) در تلویزیون به سریال چیرز (به سلامتی) برمی‌گردد. جایی که او را در میخانه چیرز در کنار «سم مالون» و دیگر شخصیت‌ها ملاقات کردیم، شناختیم و به او علاقه‌مند شدیم. اما این شخصیت با بازی «کلسی گرمر» آن‌قدر جذاب و خوب نوشته شده بود که بعدا صاحب اسپین-آف خودش شد. سریالی که به گواه بسیاری حتا از چیرز هم بهتر، خنده‌دارتر و دل‌نشین‌تر بود.
دکتر فریژر کرین تنها روانشناس این فهرست است که یک مدرک دکترا از «آکسفورد» دارد و یکی از هم «هاروارد»! هیچ روانشناسی نمی‌تواند با این سابقه علمی رقابت کند و به صدر جدول چشم داشته باشد. اما دلیل حضور فریژر در جایگاه بهترین روانشناس سریال تلویزیونی مدارک تحصیلی او نیست. دلیل اصلی‌اش این است که او شخصیتی کاملا درک شدنی، با احساسات و تجربیات آدم‌های معمولی دارد. جایگاه فریژر به این دلیل دست‌نیافتنی است که او هیچ‌گاه از کمک کردن به دیگران عقب‌نشینی نمی‌کند.
فریژر بدون شک یکی از شخصیت‌های مهم و تاثیرگذار تلویزیون محسوب می‌شود. او نه تنها به عنوان یک روانشناس بهترین، بلکه به عنوان یک دوست، یک برادر، یک عاشق و یک پسر قدرشناس و وفادار به پدر و خانواده‌اش قابل اعتماد است. فریژر برای مشکلات مختلف چاره دارد و یک درمانگر استثنایی محسوب می‌شود. اگرچه خودش درگیر انواع مختلف مشکلات در زندگی شخصی، عاطفی و کاری است که البته باعث باورپذیرتر شدن او می‌شوند.
با این‌که برخی از این روان‌درمانگرها همان‌طور که گفته شد توصیه‌های مفیدی برای مشکلات مختلف دارند، فراموش نکنید که پروسه روان‌درمانی برای هر شخص فرق می‌کند. توصیه می‌کنیم در زمان ناراحتی به بهترین روانشناس شهرتان مراجعه کنید.
انتخاب بهترین روانشناس دنیای سریال کار ساده‌ای نیست. اما در این مقاله تلاش کردم تا فهرستی از شخصیت‌های تاثیرگذار و ماندگار تلویزیون بر اساس سلیقه شخصی تهیه کنم. شما هم اگر گزینه‌ای دارید در بخش دیدگاه‌ها اضافه کنید.