بار دیگر شرکت انگلیسی Aardman سازندهی نامآشنای انیمیشنهای استاپ موشن که پیشازاین با فیلمهای فرار مرغی، و شاون گوسفنده (که در ایران با نام برهی ناقلا شناخته میشود) محصول دیگری را به طرفداران انیمیشنهای خمیری ارائه داد و فیلم Early Man را برای نمایش به سینماها فرستاد. بعد از موفقیت بینظیر والاس و گرومیت، دزدان دریایی و شاون گوسفنده ( که ابتدا 150 قسمت بهصورت سریال و سپس یک فیلم 88 دقیقهای از آن ساخته شد.) به دنبال کسب موفقیت دیگری در زمینهی انیمیشنسازی است. Early Man داستان پیدایش اقوام اولیهی انسان بر روی زمین و علاقهمندی آنها به فوتبال را به زبانی طنز بیان میکند و مخاطب را در تمام مدت فیلم با جزییات بینظیر و حرکاتی منحصربهفرد تحت تأثیر قرار میدهد. با نقد و بررسی فیلم Early Man با ما همراه باشید.
یکی از سختترین تکنیکهای ساخت انیمیشن تکنیک استاپ موشن است. در این تکنیک، لوکیشن فیلمبرداری بهصورت مینیاتوری ساخته میشود و کلیهی حرکات یک فیلم فریم به فریم عکاسی میشود. سپس در مرحلهی تدوین این فریمها به یکدیگر اضافه میشود و صدا و موسیقی به آن اضافه میشود. مثلاً اگر بخواهیم یک فیلم غیرحرفهای 10 دقیقهای، برای نمایش در یک سینمای نسبتاً مجهز، بدون مشکل پرش و عدم پیوستگی، بسازیم باید برای هر ثانیهی آن بین 12 تا 24 عکس بگیریم. یعنی برای این فیلم احتیاج به 7200 تا 14400 عکس احتیاج داریم. همین امر گویای این موضوع است که برای یک فیلم 87 دقیقهای که یارای رقابت با فیلم های هم سطح خودش را داشته باشد احتیاج به چه حجمی از تخصص، تجهیزات و منابع مالی داریم. به همین دلیل است که تنها چنین کمپانی عظیمی با سابقه ای 46 ساله میتواند فیلمی به این زیبایی و طراوت بسازد و هم چنان در کورس با دیگر فیلمهای هم سطح خود باقی بماند.
داستان فیلم Early Man از آنجا آغاز میشود که در درهای حوالی منچستر عصر پارینهسنگی درحالیکه دایناسورها و انسانها بر سر بقا بر روی زمین در جنگ با یکدیگر و خود هستند، شهابسنگی به زمین برخورد میکند و جسمی کروی از بقایای این برخورد بر روی زمین باقی میماند. انسانهای اولیه سعی در شناخت این جسم دارند و کمکم مانند توپ با آن شروع به بازی میکنند و ورزش فوتبال در بین آنها شکل میگیرد. هزاران سال بعد نوادگان آنها که در پیوستگی و تعادل با طبیعت هستند دوباره برای نجات خود و همچنین نجات طبیعتشان به فوتبال متوسل میشوند و فوتبال میتواند نسل آنها و همچنین زیستبوم آنها را از خطر نابودی نجات دهد.
فوتبال برای سالهای متمادی نقشی غیر از نقش خود بهعنوان یک ورزش داشته است. از دیدگاه بسیاری از جامعه شناسان فوتبال عاملی برای همبستگی ضد جوامعی است که هیچ سلاح دیگری بر ضد دشمنان خود ندارند. فوتبال نایب جنگهایی است که در آن خشونت به مرحلهی جنگ میرسد. فوتبال همانند جنگ، برد، باخت، حذف و صعود، پیشرفت و پسرفت و آغاز و انجام دارد. در فوتبال میتوان تنه زد، خطا کرد و دست خدا را برای پیروزی به یاری گرفت. هر تیمی بهعنوان مجازی از یک کشور یا یک شهر گرفته میشود تا بتواند بر ضد دیگر شهرها و کشورها پیروز شود. بدون خونریزی اما با همان تعصب و ارق نسبت به مکان. مکان در فوتبال همچنان مهم است به همان معنای ابتدایی جنگ که برای هدف اصلی گرفتن مکان از حریف بود. Early Man روایتگر همینگونه از رویداد است. در منچستر، شهری که خود نمادی از تعصب فوتبالی در تمام دنیاست. کسانی باید برای حفظ و نجات خود از دست حریف فوتبال بازی کنند. موضوع ابداً چیزی ساده و تنها یک ورزش نیست. بلکه فوتبال با تأثیرگذاری بینظیر خود گویا از فراز قرنها بهعنوان هدیهای برای آزادی و رهایی به هر ملتی اعطا شده است. فوتبال تنها جنگی است که در آن ابزاری که در اختیار دو تیم قرار میدهد از برابری نسبی برخوردار است. هر ملتی با هر جنگافزار و هر میزان ارتش باید در زمین فوتبال با 11 نفر حاضر شود. خواه چین یا هند میلیاردی باشد خواه روسیه و آمریکا مسلح به انواع گوناگون سلاح اتمی خواه ایسلند با جمعیت 320 هزارنفری. فوتبال در همهی وضعیتها حاضر است و به شما امید رهایی و توانایی میدهد.
برای مردمان اولیه در Early Man فوتبال دیگر حتی نه یک جنگ که فرصتی برای بقا است. فوتبال به آنها این اجازه را میدهد که محیط زندگی خود را از شر مهاجمان حفظ کنند. در این جنگ، آنها یا پیروز میشوند و بر زمین باقی میمانند یا به باخت تن میدهند و از روی زمین حذف میشوند. بنابراین فوتبال از خود فراتر میرود. همانطور که مارادونا نماد نسلی سرکش و طغیانگر میشود که همهی قوانین صوری را به بازی میگیرد. همانطور که به کاتالونیایی ها اجازه میدهد تا با بارسلونا از زیر ستم ژنرال فرانکو جان سالم به در برند و هویت خود را حفظ کنند. همانطور که محمد صلاح امید یک کشور ناامید میشود و همانطور که ژرژ وهآ زندگی را در قلب یک کشور قحطیزده و تخریب شده ای مانند لیبریا را به جریان در می آورد. سازندگان Early Man به خوبی توانستهاند که این سه مقوله، یعنی زیستبوم، فوتبال و جنگ را در قالبی طنزآمیز به یکدیگر گره بزنند و از نقش بسیار مهم و پیوند دهنده ی فوتبال غافل نبودهاند. در سالهای اخیر تاثیر جامعه شناختی فوتبال بر کمتر عالم اجتماعی و فیلسوفی نامکشوف مانده است. تا آن جا که چارلز پونسه یکی از دوستان آلبر کامو از وی می پرسد: فوتبال را ترجیح می دهی یا تئاتر را؟ و وی پاسخ میدهد: بیتردید فوتبال!