فیلم تحسین شده «برو بیرون» (Get Out) در سال 2017 میلادی به روی پرده های سینما رفت و توانست حدود پنجاه برابر بودجه پنج میلیون دلاریاش فروش بین المللی داشته باشد و به مورد توجه ترین فیلم سال تبدیل شود. بسیاری از مجلات معتبر سینما همچون کایه دو سینما «برو بیرون» را در لیست ده تا از برترین فیلم های سال قرار دادند و این اثر در چهار بخش مختلف مراسم آکادمی اسکار –بهترین فیلم، بهترین بازیگر مرد، بهترین کارگردان و بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی- به رقابت خواهد پرداخت. اما آیا تحسین منتقدینی که سیاست نوینشان تنها جلب توجه است یا میزان خرید بلیط از گیشه توسط مردمی که سالانه میلیاردها دلار خرج خزعبلات اکشن و ماشینرانی میکنند، می توانند جای خالی حفره های محتوایی یک اثر را پر کنند و از آن فیلمی قابل تحمل بسازند؟! در ادامه با نقد فیلم Get Out با گیمنیوز همراه باشید.
کریس (دنیل کالویا) پسر آفریقایی-آمریکایی است که قرار است برای اولین بار والدین دوستدخترش رٌز آرمیتاژ (الیسون ویلیامز) در ویلایشان در حومه شهر را ملاقات کند. رٌز به کریس قوت قلب میدهد که والدین سفید پوستش مشکلی با نژاد او نخواهند داشت. مادر رز که یک روانپزشک است برای ترک عادت بد سیگار کریس، او را هیپنوتیزم میکند. کریس پس از آن به رفتار عجیب دو خدمتکار سیاهپوست خانه پی میبرد و پیوستن شخص سیاهپوست دیگری به جشن سالانه خانواده آرمیتاژ کریس جوان را دچار تردید درمورد چهره واقعی خانواده آرمیتاژ میکند. کریس حالا خود را در خطر گیر افتادن در بند بردهداری نوین میبیند و میداند که اگر دیر بجنبد اتفاق ناگواری خواهد افتاد.
مانند هزاران فیلم دیگر ژانر ترسناک-ثریلر، «برو بیرون» هم از منظر تکنیکی و القای ترس لحظهای گرفتار تکرار مکررات میشود و به نظر نمیآید فضای خوش رنگ و لعاب و سرسبز روستایی کمکی به این مسئله کند. مخاطبین سینمای ترسناک تقریبا همه سکانسهایی که در تلاش القای ترس است را صدها بار دیدهاند و این حس Déjà vu، فیلم را برای من هم که سالی یکبار گذرم به این ژانر میخورد غیر قابل تحمل میکند. اما با این حال «برو بیرون» با داستان کودکانهاش به خوبی میتواند زهر هیجان را به بیننده تزریق کند.
داستان «برو بیرون» به اندازه فیلمها و انیمیشنهای کودک، برای یک شخص بالغ سطحی و غیرقابل لمس است؛ و این در حالی است که این فیلم در خانه رده سنی R سکونت گزیده و تمام آن بینندگانی که دویست و پنجاه میلیون دلار خرج این فیلم کردهاند بالای هفده سال داشتهاند. نقشه فرار زیرکانه –بخوانید زرنگانه- و تصادفی بودن بسیاری از حوادث و بروز اتفاقات فیلم دقیقا در زمان های مناسب برای کاراکتر اصلی، هیجانات پوچ را به خوبی به بیننده القا میکند و برای مدتی هرچند کوتاه چیپس و ماست را کوفتش نمیکند.
فیلمساز بخش عمدهای از صد دقیقه فیلم را درگیر کادربندی های جذاب است و به نظر امید فیلم برای عدم سقوط در دریای چرندیات ترسناک، این تصویربرداری طبیعتگرا و نقاشیگونهی اوست؛ اما تکراری و پوچ و بیربط بودن همین شاتهای زیبا در «برو بیرون» توی ذوق میزند و به حذف این آشنا پنداری که همه جای فیلم مثل بختک به جان بیننده میافتد کمکی نمیکند.
تنها اشاره به مبحث کلیشه شدهی نژادپرستی و مفهوم ضد نژادپرستانه در صنعت –و نه هنر- سریال و سینما کافیست که توجهات را به سوی یک اثر سوق دهد؛ اما آیا واقعا «برو بیرون» از محتوای روایی مناسبی برخوردار است؟
«برو بیرون» شاید از اندک فیلمهای ژانر دلهره باشد که هجویه –و نه طنز- را با موفقیت در کنار هیجان و ترس قرار میدهد. گویا فیلم آنقدر در این کمدی توخالی خوب عمل کرده که حتی چندی پیش در بخش بهترین فیلم کمدی سال فستیوال مقدس گلدن گلوب به رقابت پرداخت. بخش کمدی فیلم بر محوریت کاراکتری به نام «راد» قرار دارد که دوست کریس است و اولین بار تئوری بردهداری را به او گوشزد میکند. راد ناپدید شدن کریس و تئوری خود را برای کارآگاههای سیاهپوست بازگو میکند و چون چیزی جز خنده آنها نصیبش نمیشود، تصمیم میگیرد خود به نجات برادر آفریقایی-آمریکاییاش برود. در نقد فیلم Get Out باید توجه داشت که فیلم تقریبا با نسبت خوبی از سکانسهای خندهدار برخوردار است که اندکی به جذابیت آن میافزاید اما نباید انتظار یک کمدی اجتماعی با عمق محتوای مطلوبی را از اولین فیلم آقای پیل داشته باشید.
الیسون ویلیامز و دنیل کالویا در بازیگری به خوبی عمل میکنند و بدین شرایط پس از تصویربرداری مورد توجه ترین عنصر تکنیکی Get Out را به بازیگری خود اختصاص میدهند. با اینکه این دو بازیگر اصلی فیلم بخش عمده توجهات را به خود جلب میکنند، بازیگران نقشهای فرعی نیز به جز مواردی مانند اغراقهای جزئی به خوبی وظیفه خود را اعمال میکنند. به عنوان مثال «لیل رل هاوری» در نقش کاراکتر «راد» که بخش کمدی فیلم را در دست دارد و یا «بردلی ویتفورد» که به کمک میمیک چهره، به یکی از بهترین بازیگرهای این فیلم بدل میشود.
تنها اشاره به مبحث کلیشه شدهی نژادپرستی و مفهوم ضد نژادپرستانه در صنعت –و نه هنر- سریال و سینما کافیست که توجهات را به سوی یک اثر سوق دهد؛ اما آیا واقعا «برو بیرون» از محتوای روایی مناسبی برخوردار است؟ حقیقت این است که «جوردن پیل» از ایدهی ابتدایی یک داستان خوب با کنایات و اشارات متعدد به مسائل اجتماعی آمریکای مدرن برخوردار است –به عنوان مثال فیلم به نوع جدیدی از نژادپرستی اشاره میکند که بهجای ستیز کردن با نژاد سیاهپوست، مردم آمریکا به گونهای شیفته آن شدهاند که دست به کارهای عجیبی میزنند-؛ اما در گسترش و ساخت آن آنقدر ناتوان است که نتیجه فیلمی میشود که امروزه بنابر تعریف میتوان آنرا به عنوان یک فیلم ترسناک خالص شناخت: بیمحتوا، سطحی و کاملا عاجز در القای ترس!
سال گذشته سال فرمانروایی سینمای ثریلر و ترسناک در صنعت سینما بود و اتفاقات مطلوبی برای این ژانر افتاد؛ ابتدا شاهد بازگشت «ام. نایت شیامالان» (M. Night Shyamalan)، این کارگردان کهنهکار و یگانه ناجی محتوای سینمای ثریلر، به کانون توجهات بودیم و در اواخر سال دیدیم که برادران اسپیریگ (Michael Spierig, Peter Spierig) نفس تازهای به سری «ارّه» بخشیده و توانایی خود را در دنبالهسازی یک سری کلیشهشده نشان دادند. IT را یادمان نرود که توانست با کلیشههای هیجان لحظهای سینمای ترسناک با موفقیت مبارزه کند و رکورد بیشترین فروش را در این ژانر به خود اختصاص دهد. اما در کنار اینها «برو بیرون» را سلام دوبارهی این ژانر به محتوا میخوانند؛ به صراحت میتوان گفت که اشخاصی که چنین ادعایی را مطرح میکنند به اندازهای تحت تاثیر ایدهی ضد آفریقایی-آمریکایی ستیزانه فیلم قرار گرفتهاند که به خود اجازه میدهند که نظر خود را به صورت هیجانی درمورد یک بخش بزرگ از سینمای ژانر بیان کنند.
«برو بیرون» اثری است که یک ایدهی جدید و جذاب روایی درمورد نژادپرستی مدرن را نابود میکند، در بخش القای هیجان به هیچ وجه کافی عمل نمیکند و در ابتذال محتوایی ژانر ترسناک غرق میشود. این فیلم شاید موفقترین فیلم در قرار دادن کمدی در کنار عناصر ترسناک است؛ ولی از هر نظر نمیتواند با همژانرهای خودش در سال اخیر رقابت کند. چه برسد به دو دهه اخیر، یا تاریخ سینمای ترسناک.
نقد فیلم Get Out را خواندید. تا برگزاری مراسم اسکار در ماه اسفند نقد فیلمهای مهم این مراسم (15 فیلم مورد توجه) را در گیمنیوز خواهید خواند. میتوانید نظر خود در مورد این مطلب را با ما در میان بگذارید. همچنین اگر این فیلم را تماشا کردهاید میتوانید نظرات خود در مورد آن را در بخش دیدگاهها به ما و مخاطبین گیمنیوز منتقل کنید. با ما و «به سوی اسکار» همراه باشید.