سرخپوست (1398)
بعد از تماشای سرخپوست دیگر چنین سوالی مطرح نیست بلکه از یکدیگر خواهیم پرسید: فیلم بعدی جاویدی کِی اکران میشود تا آن را ببینیم؟
جاویدی در فیلم سرخپوست اصالت و شگفتی منحصر به فرد سینمای کلاسیک را بازسازی میکند و تا حد زیادی موفق میشود ما را در جادوی سینمای خود غرق کند و قدم به قدم با داستانِ راز آلود خود جلو ببرد و همانطور که گاهی دستمان را در خالیِ ساکت و نمور راهروهای تو درتوی زندان رها میکند، از باز کردن گرههای کوچک و بزرگ داستان لذت ببرد و ما را غرق لذت کند.
انتخاب فیلم برای تماشا معمولا شما ار به عنوان مخاطب حرفهای سینما وارد یک پروسهی معمولا وقتگیر و گاهی کلافهکننده میکند. یکی از راههای احتمالا در اکثر اوقات به درد بخور، انتخاب فیلم بر اساس کارنامهی کارگردان یا نویسنده یا در بدترین حالت، بازیگران آن است. در این صورت، فیلم پیشنهادی امشب ما یعنی «سرخپوست» ممکن است پیشنهاد چندان شگفتانگیزی به نظر نرسد، اگرچه هست.
«نیما جاویدی» نویسنده و کارگردان فیلم سرخپوست که با این فیلم نشان داده اشراف خوبی بر سینمای کلاسیک و ژانر تعلیق دارد، پیش از این فیلم «ملبورن» را نوشته و کارگردانی کرده بود تا در مواجهه با این سوال که آیا فیلم بعدی جاویدی را ببینیم یا نه؟ دچار تردیدهای اساسی شویم. اما این کارگردان جوان و مستعد با فیلم بعدی خود نشان داد که برای ثابت کردن خودش و حرفهایی که در سینما برای زدن دارد، هنوز کاملا فرصتسوزی نکرده و بعد از تماشای سرخپوست دیگر چنین سوالی مطرح نیست بلکه از یکدیگر خواهیم پرسید: فیلم بعدی جاویدی کِی اکران میشود تا آن را ببینیم؟
جاویدی برای متقاعد کردن مخاطب برای دنبال کردن روند کاریاش و تماشای سرخپوست دلایل دیگری هم به ما میدهد. اولا او یکی از بهترین زوجهای بازیگری فعلی سینمای ایران را در فیلمش به بازی گرفته و با آنها حتما مخاطبین زیادی را به سالنهای سینما کشانده است. نوید محمد زاده، که در این فیلم از همیشه بهتر و متفاوتتر ظاهر میشود در کنار پریناز ایزدیار که هنوز هم در تلاش است تواناییهای خودش در اجرای سبکهای متفاوت بازی را به نمایش بگذارد و این بار ساده و در لحظه بازی میکند، هر دو برگهای برندهای برای جاویدی هستند که جواب میدهند.
این کارگردان در وهلهی بعد، برای ساخت فیلم سرخپوست از بهترینها استفاده کرده. از هومن بهمنش، برای بهترین تصاویر و از «عماد خدابخش» که تدوینگر زبدهی بعدی سینمای ایران خواهد بود، برای بهترین تدوین ممکن. از آنجا که نقش تدوینگر در فیلمی با این سبک و سیاق و این ساختارِ فیلمنامه اهمیت زیادی دارد، باید اذعان کرد که انتخاب خدابخش یک ریسک بزرگ برای جاویدی بوده که جواب داده و او به راحتی همهی هنر فیلمسازی کارگردان و نویسندهی سرخپوست را درک و به کارش ضمیمه کرده است.
اما فیلم سرخپوست به خاطر سازندگانش اهمیت پیدا نمیکند، بلکه اثری است که سازندگانش برای همیشه به آن افتخار خواهند کرد. همه چیز فیلم مثل ترکیب بازیگرانش جذاب و دوستداشتنی است و بدون تردید یکی از معدود فیلمهای سینمای بعد از انقلاب است که خود را همسطح آثار روز سینمای دنیا و قابل رقابت با بهترینها میداند و در همین راستا گام برمیدارد. در واقع، همین نکته است که سرخپوست را به فیلم پیشنهادی گیمنیوز تبدیل میکند.
اگرچه پیش از این در نقد و -کم و بیش- ستایش این فیلم و کارگردان و نویسندهی خبرهاش نوشته بودیم، در این مطلب ذکر چند نکته خالی از لطف نیست. نخست آنکه در این فیلم هم همچون فیلمهای سینمای کلاسیک آمریکا، متن در درجهی دوم اهمیت قرار میگیرد و همه چیز با تکیه بر زبان سینما پیش میرود. آنچه کمتر مهم است دیالوگ است و وابستگی داستان به متن بسیار کاهش یافته و در عوض، بازی (اکت) و رویداد (واقعه) اهمیت پیدا کرده و داستان به واسطهی تصویر (میزانسن) به حرکت درمیآید.
کسانی که این فیلم را دیدهاند میتوانند شهادت دهند که حتا اگر بسیاری از صحنههای فیلم (یا شاید حتا تمام آنها را) بدون صدا یا با دیالوگهایی به زبانی دیگر و غیرقابل فهم و بدون دوبله و زیرنویس تماشا کنیم هم، باز داستان فیلم گویا است و از طریق آنچه میبینیم -و نه آنچه میشنویم یا میخوانیم- به همهی آنچه بر روی پرده (یا روی صفحهی نمایش) در جریان است پی خواهیم برد. و این یک ویژگی منحصر به فرد برای یک فیلم در سینمای ایران است.
سینما در همهی اشکال و انواع خود ارزشمند است و اگرچه بسیاری ارزش سینمای کلاسیک را امروزه و با تغییرات بزرگی که این هنر/صنعت خارقالعاده به خود دیده کمتر از همیشه میدانند، اصالت و شگفتی منحصر به فردی که در فیلمهای سینمای کلاسیک وجود دارد در هیچ فیلم دیگری یافت نمیشود. جاویدی در فیلم سرخپوست این اصالت و شگفتی منحصر به فرد را بازسازی میکند و تا حد زیادی موفق میشود ما را در جادوی سینمای اصیل و شگفتانگیز خود غرق کند و قدم به قدم با داستانِ راز آلود خود جلو ببرد و همانطور که گاهی دستمان را در خالیِ ساکت و نمور راهروهای تو درتوی زندان رها میکند، از باز کردن گرههای کوچک و بزرگ داستان لذت ببرد و ما را غرق لذت کند.
فیلم پیشنهادی سرخپوست که با نام بینالمللی The Warden شناخته میشود در حال حاضر (تابستان 1398) در سینماهای ایران در حال اکران است و تماشای آن به شدت توصیه میشود.