هفته قبل، سازمان امور سینمایی و سمعی-بصری کشور بیانیه‌ای صادر کرد و در آن، فیلم عنکبوت مقدس را یک «اثر سیاه، مغرضانه و سیاسی» دانست. علاوه بر این، مدعی شد که فیلم «به اعتقادات و ارزش‌های میلیون‌ها مسلمان توهین کرده» و هدف‌اش «تحقیر باورهای ایرانی-اسلامی» بوده است.
اما این تنها واکنش منفی به فیلم عنکبوت مقدس نبود. پس از سازمان امور سینمایی، نوبت صدا و سیما بود که در میزگردی تحت عنوان گفت‌وگوی ویژه خبری در شبکه خبر، فیلم علی عباسی را سیاست‌زده و دروغین بخواند. حاشیه‌های این میزگرد تلویزیونی کم نبودند. خصوصا جدال لفظی دو کارشناس برنامه (محمدتقی فهیم و محمود گبرلو) که بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشت.
قاطبه مخالفان این فیلم معتقدند که عنکبوت مقدس، یک فیلم ضدمذهبی است و هدفی غیر از سیاه‌نمایی شرایط فرهنگی-اجتماعی ایران ندارد. رضا منتظری -خبرنگار ایرانی که هنگام نمایش عنکبوت مقدس در جشنواره کن 2022 حضور داشته- آن را اثری مغایر با ارزش‌های فرهنگ ایرانی توصیف می‌کند. وی می‌گوید:
متاسفانه آنچه در فیلم شاهد بودیم، وفاداری به اصل ماجرایی که اتفاق افتاده [یعنی قتل‌های سعید حنایی در مشهد] نبود. در فیلم عنکبوت مقدس، انسان خوبی وجود ندارد. اغلب مردان آدم‌های پلید و کثیفی هستند. آدم روشن‌فکر در این فیلم نیست. آدم‌ها متحجر، جانی، واپس‌گرا و عقب مانده‌اند.
اما اگر فیلم قصد سیاه‌نمایی دارد، ضدمذهبی است، واقعیت را تحریف کرده و به اعتقادات دینی ایرانیان بی‌حرمتی کرده است، چرا به قول محمود گبرلو؛ نمایندگان سازمان سینمایی در همان موقع «اطلاعیه و بیانیه ندادند؟» و «بازار کن را ترک نکردند؟» مگر آن‌ها از یک سال قبل نمی‌دانستند که عنکبوت مقدس دارد مراحل تولید را می‌گذراند و قرار است مراسم فرش قرمز آن در جشنواره کن برگزار شود؟
رفع اتهام از فیلم عنکبوت مقدس توسط کارگردان
علی‌رغم اتهاماتی که به فیلم علی عباسی وارد است، خود او فیلم‌اش را فقط یک نوآر وفادار به مولفه‌های ژانر که ملهم از یک داستان واقعی است، می‌داند. نوآری که لزوما ربطی به اوضاع اجتماعی و سیاسی ایران ندارد. عباسی در مصاحبه با یک شبکه‌ی فارسی زبان عنوان کرده است:
این فیلم در ژانر نوآر است. یکی از دوستان به من گفت که چرا در فیلم تو، انسان‌ها این‌قدر خشن هستند؟ در فیلم نوآر، این قاعده کار است. قاعده کار این است که فضا سیاه باشد، کوچه‌ها تاریک باشند، پلیس فاسد باشد و… این فیلم، مقاله من یا دوستانم راجع به اوضاع ایران نیست. برای من مهم است که این فیلم، فقط به عنوان یک فیلم دیده شود، نه به عنوان فیلمی که دارد به دولتمردان ایرانی انتقاد می‌کند.
اگرچه عنکبوت مقدس، به نمایش عمومی درنیامده، باید قبول کنیم که از الان برچسب زدن به این فیلم کار اشتباهی است. ابتدا این موضوع باید مورد بررسی قرار بگیرد که آیا فضای سیاه فیلم، در جهت وفاداری به مولفه‌های ژانر نوآر بوده است، یا اهانت به مذهب تشیع؟
در صورت صحت گفته‌های علی عباسی، قطعا به مذهب شیعه و تالیان‌اش توهینی نشده است که بخواهیم آن را محکوم کنیم. فقط گروهی در خارج از کشور، فیلمی ساخته‌اند که یک داستان واقعی را به تصویر می‌کشد. این که فیلم، به واقعیت وفادار نبوده، دلیلی بر جهت‌گیری ضدمذهبی آن نیست. حتی چنانچه عنکبوت مقدس، واجد محتوایی ملحدانه و دین‌ستیزانه باشد، هنوز عده زیادی آن را ندیده‌اند و همانا ندیده نقد کردن، امری ناصواب است.
ضرورت احتراز از پیش‌داوری
لذا احتمال دارد حملات و هجمه‌هایی که علیه عنکبوت مقدس، از زمان نمایش این فیلم صورت گرفته، سوءتفاهمی بیش نباشد که شاید فیلم نه می‌خواهد به اعتقادات مردم هتک حرمت کند و نه اوضاع سیاسی ایران را به چالش بکشد. فقط می‌خواهد ماجرای یک قاتل زنجیره‌ای که به قتل زنان کارگر جنسی مشغول بوده را روایت کند. هرچند که الان نمی‌شود با اطمینان درباره عنکبوت مقدس، حکم صادر کرد.
افرادی که فکر می‌کنند این فیلم، حاوی اغراض سیاسی و توهین‌آمیز است، آزاد هستند که راجع به هر موضوعی اظهار نظر کنند اما مسلما چنین اظهار نظرهایی، همچون اعدام متهمی است که هنوز، ادله‌ای مبنی بر گناهکار بودن وی وجود ندارد.
در پایان لازم می‌دانم، به منبع اقتباس فیلم عنکبوت مقدس نیز اشاره‌ای داشته باشم. داستان فیلم، ملهم از قتل‌های زنجیره‌ای سعید حنایی ملقب به قاتل عنکبوتی است. سعید حنایی، در مشهد زندگی می‌کرد و فقط زنان کارگر جنسی را به قتل می‌رساند. وی این کار را از سال 1379 شروع کرد و در سال 1380، تعداد قربانیان‌اش به یازده زن رسید. سعید حنایی بالاخره در سال 1381 توسط پلیس، بازداشت و اعدام شد.
یادداشتی که خواندید توسط مخاطبان گیم‌نیوز ارسال شده و این رسانه آن را تایید یا رد نمی‌کند.