فیلم عنکبوت مقدس در جشنواره کن – یک قدم جلوتر از سینمای داخل ایران
فیلم سینمایی «عنکبوت مقدس» (Holy Spider) به کارگردانی علی عباسی (کارگردان ایرانی-دانمارکی) اولین نمایش جهانی خود را در کن 2022 پشت سر گذاشت. این فیلم برگرفته از یک پرونده جنایی واقعی است که در سال 80 در مشهد اتفاق افتاد.
در فیلم عنکبوت مقدس «زهرا (زر) امیر ابراهیمی»، «مهدی بجستانی»، «نیما اکبرپور» و «سارا فضیلت» ایفای نقش میکنند.
علی عباسی کارگردان این فیلم پیشتر فیلم «مرز» (Border) را به کن برده بود که توانست یکی از جوایز فرعی جشنواره را به دست آورد. فیلم عنکبوت مقدس در حالی در جشنواره کن به نمایش درمیآید که بسیاری از تماشاگران از میزان خشونت جاری در این فیلم ابراز نارضایتی کردهاند.
اما فیلم عباسی با این کار به نظر به واقعیگرایی و پرهیز از فضاسازی دروغین به جهت جلب همراهی مخاطب پایبند بوده است.
داستان فیلم برگرفته از یک پرونده جنایی واقعی است که در سالهای 79 و 80 شمسی در مشهد رخ داد. در این ماجرا، یک قاتل زنجیرهای به نام سعید حنایی دست به قتل 16 زن کارگر جنسی زد و در نهایت در 28 فروردین 81 در حالی اعدام شد که از نظر عدهای از مردم و برخی رسانههای اصولگرا از او به عنوان «قهرمان» یاد میشد.
زهرا امیر ابراهیمی در این فیلم نقش یک خبرنگار را ایفا میکند که در تلاش است راز این پرونده و عدم همراهی پلیس در تحقیقات و تلاش برای دستگیری قاتل را برملا کند.
فیلم عنکبوت مقدس با اینکه هفت دقیقه تشویق تماشاگران اکران اول را در پی داشت اما نقدهای متفاوتی را دریافت کرده است. از طرفی منتقد سینمایی تلگراف چهار ستاره کامل را به این فیلم اختصاص داده و از طرف دیگر «پیتر بردشاو» منتقد ارشد سینمایی گاردین، که یکی از برجستهترین نویسندگان سینمایی دنیا است، سه ستاره به فیلم داده است.
«رابی کالین» منتقد تلگراف درباره فیلم نوشته که عنکبوت مقدس یاداور نقل قولی از مارگارت اتوود است:
مردان میترسند زنان به آنها بخندند، زنان میترسند مردان آنها را بکشند.
رامین ستوده نویسنده «ورایتی» اما درباره این فیلم گفته که تا اینجای کار این بهترین فیلم جشنواره کن 2022 بوده است. او Holy Spider را مدعی نخل طلا میداند:
یک فیلم در ژانر قاتل زنجیرهای که باعث افتخار و سربلندی فینچر خواهد بود. با پرده پایانی از یک استاد سینما.
این در حالی است که «اصغر فرهادی» که سال پیش با قهرمان جایزه بزرگ جشنواره کن را برد، امسال در هیئت داوران این جشنواره دیده میشود.
بعید است فرهادی به عنوان یکی از سفرای فرهنگی جمهوری اسلامی تلاشی برای دیده شدن فیلم عنکبوت مقدس بکند.
عباسی درباره فیلم خود اظهار داشته که این فیلم با نگاهِ ضد زنستیزی ساخته شده و امیدوار است که فیلم به عنوان یکی از معدود فیلمهای ایرانی، نگاهی نسبتا واقعی از جامعه ایران را به جهان ارائه کند.
با توجه به خلاصه نقدهای فیلم و تمجیدهای برخی منتقدان، این اثر ساخته شده در تبعید برای کارگردان و بازیگران ایرانی، یک تجربه موفقیت آمیز محسوب میشود. تجربهای که به نظر یک قدم جلوتر از سینمای داخل ایران است.
سینمایی که سالها است با تبعیض، سانسور و محدودیتهای دیگر دست و پنجه نرم میکند و اکنون بیش از هر زمان به ابتذال و انزوا کشیده شده است.
این فیلم با مشارکت و سرمایهگذاری دانمارک، آلمان، سوئد و فرانسه، در کشور اردن فیلمبرداری شده است.
دیگر فیلم حاضر در جشنواره کن امسال «برادران لیلا» ساخته سعید روستایی است که در روزهای آینده در این فستیوال به نمایش درمیآید. این فیلم برخلاف عنکبوت مقدس اجازه فیلمبرداری و ساخت در ایران را داشته است.
تصاویری از فرش قرمز عنکبوت را در ادامه ببینید:
همزمان با مراسم فرش قرمز این فیلم، عدهای از فعالین حقوق زنان دست به یک حرکت اعتراضی زدند. آنها با در دست داشتن یک طومار متشکل از نام همه زنانی که در فاصله برگزاری دو جشنواره کن در فرانسه به قتل رسیدهاند، خواستار توقف زن ستیزی شدند. تصاویر این اعتراض را هم میتوانید در گالری بالا تماشا کنید.