سال 2023 یکی از پربارترین سال‌ها در تاریخ تولیدات بازی‌های ویدئویی بود. پیش از آن‌که میوه‌ی شیرین موفقیت استودیوهایی که بازی‌های خود را در 2023 عرضه کرده بودند کاملا برسد، موجی از شکست‌ها آغاز شد. تعطیلی استودیوها، اخراج کارمندان، لغو ساخت بازی‌های ناتمام و متعدد، اخباری بودند که در یک ماه و چند روزی که از آغاز 2024 گذشته بیشتر شنیده‌ایم. این‌طور که به نظر می‌رسد، سال 2024 می‌تواند به یک سال کاملا متضاد با قبلی تبدیل شود. هر چقدر که 2023 همانند یک رویا برای بازی‌سازها و بازی‌کنندگان بود، 2024 می‌خواهد کابوس باشد. یک کابوس ترسناک.
تنها چند روز از پایان تعطیلات 2024 گذشته بود که اولین خبرها از تعدیل نیرو در شرکت‌های بزرگ به گوش رسید. دنیای سرگرمی، با اسم‌های بزرگی همچون «دیزنی» و «متا» تکان عجیبی خورد. اما این موج خیلی زود به بازی‌سازها هم رسید. خیلی زودتر از چیزی که تصور می‌شد، شرکت «مایکروسافت» تعدادی از کارمندان «اکتیویژن» را که به تازگی زیرمجموعه‌ی خود کرده اخراج کرد. این تعدیل نیرو با هدف کوچک‌سازی و کاهش هزینه‌ها انجام شده، و بازتاب‌دهنده‌ی این واقعیت است که تورم بیش از آن‌چه به نظر می‌رسد روی آینده‌ی سرگرمی تاثیر خواهد گذاشت.
پس از رکودی که در دوران قرنطینه کرونا شاهد آن بودیم، صنعت بازی حدودا دو سال فرصت تنفس پیدا کرد تا از وضع وخیمی که داشت خارج شود. سال 2023 شکوفایی این تلاش‌ها هویدا شد، اما دیری نپایید که مدیران و ناشران متوجه شدند هزینه‌ها بیش از حد تصورشان بالا رفته و دیگر حتا گران کردن بازی‌ها هم جوابگو نیست. حالا که خریداران خیلی سریع به نرخ 70 دلاری بازی‌های بزرگ عادت کردند، احتمالا خیلی زود شاهد افزایش قیمت دیگری هم باشیم. چون هنوز هم، عملا یک بازی برای این‌که سودده باشد، باید خیلی زیاد، خیلی زیاد بفروشد.
در حالی که بازی‌هایی مثل «بالدرز گیت 3» و «الن ویک 2» فروش خوبی داشتند، برخی از بازی‌های بلاک‌باستر چندان موفق عمل نکردند. «جنگاوری نوین 3» و «مرد عنکبوتی 2» از جمله ناکام‌های فروش در سال پیش محسوب می‌شوند. این یعنی حتا شرکت‌های بزرگ هم درگیر این مشکل هستند.
همین روزها، «نامکو بندای» اعلام کرده که پنج بازی در حال توسعه را لغو کرده است. توقف ساخت پنج پروژه، اگر برای یک شرکت هزینه‌ی زیادی نداشته باشد، کم هم ندارد. اما قطعا عرضه‌ی پنج بازی و شکست تجاری آن‌ها، هزینه‌ی بسیار بیشتری را به ناشر تحمیل می‌کند. به نظر می‌رسد امروز هزینه‌ی تبلیغات، انتشار و پشتیبانی از بازی‌ها آن‌قدر زیاد شده، که تقریبا با بودجه‌ی ساخت برابری می‌کند. بنابراین منطقی است که یک شرکت بازی‌سازی، به محض آگاه شدن از کیفیت نامناسب بازی در حال ساختش، آن را متوقف کند. پیش از آن‌که هزینه‌های دیگر هم به عوامل شکست آن اضافه شوند.
همین نامکو اعلام کرده که از این پس روند «کنترل کیفی» سخت‌گیرانه‌تری را در پیش می‌گیرد. در گزارش مالی این شرکت آمده که نسبت به سال گذشته افت 96 درصدی سوددهی در بخش گیمینگ را شاهد بوده است. در حالی که بازی «تکن 8» که این شرکت به تازگی منتشر کرده، یکی از بازی‌های موفق این روزها است. اما دلیل اصلی این افت 96 درصدی، عرضه‌ی بسیار موفق بازی «الدن رینگ» در سال قبلی بوده که بیشترین فروش را داشته اما این شرکت نتوانسته در سال 2023 موفقیت الدن رینگ را با عنوان دیگری تکرار کند.
شرکت «امبریسر» که در دو سال گذشته استودیوها و ناشرین صنعت بازی را به زیرمجموعه‌های خود اضافه کرد، اعلام کرده ساخت 29 بازی معرفی نشده را متوقف کرده است. اگرچه این اتفاق در بازه‌ی جولای تا دسامبر 2023 رخ داده، اما مربوط به سال مالی 2024 می‌شود.
طبیعتا عمده‌ی این بازی‌ها قرار بوده در سال‌های 2024 و 2025 عرضه شوند. حتا اگر نزدیک به یک سوم از این عناوین را برای عرضه در همان سال 2023 تصور کنیم، باز هم 20 عنوان قرار بوده در سال‌های 2024 و 25 عرضه شوند. حالا امبریسر 124 بازی معرفی نشده در دست ساخت دارد. که در دو سال آینده روی پلتفرم‌های مختلف عرضه خواهند شد. این شرکت بزرگ همچنین با 132 استودیوی داخلی و 50 استودیوی خارجی در حال همکاری است. اما همه‌ی این عددها در آغاز سال 2024 نسبت به سال گذشته کاهش چشمگیری یافته‌اند. امبریسر قبلا گفته بود که مجموعه‌ای از سیاست‌های انقباضی را اجرا خواهد کرد.
به گفته‌ی مدیرعامل این شرکت، مرحله‌ی نهایی این اقدامات انقباضی آغاز شده است. به زودی باید شاهد اخراج تعداد بیشتری کارمند، لغو تعداد بیشتری بازی و تعطیلی تعداد بیشتری استودیو زیرمجموعه‌ی امبریسر باشیم. این شرکت تا کنون چیزی در حدود 8 درصد از کارکنانش یعنی دقیقا 1387 نفر را در عنوان‌های شغلی مختلف اخراج کرده است.
«رایت گیمز» دیگر شرکت بزرگ بازی‌سازی است که در ماه آغازین سال 2024 اعلام کرد تعداد قابل توجهی از کارمندانش را تعدیل کرده است. استودیویی که در یک ماه، 866 کارمند را اخراج کرده است. رقمی که از 530 نفر معادل 11 درصد کل کارکنان شرکت آغاز شد و حالا به نزدیک دو برابر رسیده است. رایت گیمز در توضیح این تعدیل نیرو می‌گوید که نتیجه‌ی «قمار اشتباه» مدیران در سال 2019 است. زمانی که آن‌ها تصمیم گرفتند استودیو را گسترش دهند و به استخدام نیروهای جدید روی آوردند. حالا مدیرعامل این شرکت می‌گوید رایت شرکتی بدون تمرکز است.
همه‌ی عوامل شکست استودیوها در این سال را نمی‌توان اندازه‌گیری کرد. اما می‌توان حدس زد که صنعت بازی به سمتِ تولیدِ کم‌تر و بزرگ‌تر، تکرارِ فرنچایزی بیشتر و راه‌های درامد پایدار حرکت می‌کند.
هر چقدر هم که شرکت‌های بزرگ و پرچمدارانی مثل سونی و مایکروسافت با تزریق سرمایه به دنبال گسترش نفوذ خود در صنعت باشند، باز هم نمی‌توانند جلودار افزایش سرسام‌آور هزینه‌ها باشند. شاید همین موضوع است که «ایکس باکس» را به انتشار برخی بازی‌های خود برای پلتفرم‌های دیگر (برای افزایش مخاطب و فروش بیشتر) ترغیب کرده. و شاید همین موضوع باعث شده تا سونی امسال (2024) به عناوین بزرگ و اصلی خود استراحت دهد و روی بازسازی و گسترش محتواهای جدید قمار کند.