شب گذشته «مارک سرنی» معمار اصلی سختافزار کنسول پلی استیشن 5 در حالی در یک سخنرانی اینترنتی از مشخصات سختافزاری و فنی کنسول نسل بعدی سونی رونمایی کرد، که تقریبا هیچکدام از طرفداران پلی استیشن با دیدن این نمایش از آن راضی نشدند. شما هم اگر با اشتیاق فراوان این استریم را تماشا کردید، به احتمال زیاد از دیدن آن خسته شدید. اما باید بدانید که تنها نیستید و این اتفاق تقریبا برای همه -به جز بازیسازان- رخ داده است. به نظر میرسد این واکنش به استریم رونمایی از مشخصات فنی پلی استیشن 5 سونی ناگزیر بود، اما سونی میتوانست با تغییر رویهی تبلیغاتی -حداقل برای این یک مورد- از تبعات آن بکاهد.
شور و اشتیاقی که این روزها بازیکنندگان در دنیا برای کنسولهای نسل بعد از خود نشان میدهند فوقالعاده است. از طرفی همهی ما با اخبار کنسولها و بازیهای نسل بعد احاطه شدهایم و از طرفی شرکتها -به طور ویژه سونی و مایکروسافت- در رقابت برای ایجاد یک فضای داغ تبلیغاتی، با هم روبرو شدهاند. نزدیک شدن به تاریخ عرضهی کنسولها و بیشتر شدن حجم اطلاعات و تبلیغات متبوع، از طرفی و ورود به زمان عرضهی بازیهای میاننسلی از طرف دیگر، بازیکنندگان را مشتاق هر نوع اطلاعاتی از کنسولهای بعد کرده است. اما مهمترین کنجکاوی بازیکنندگان در آستانهی شروع نسل بعد -و به ویژه این زمان- بازیهایی هستند که میتوانند در کنسول بعدی خود اجرا کنند.
سونی و مایکروسافت نیز به خوبی میدانند که راه پیروزی در نسل بعد بازیها هستند، نه مشخصات سختافزاری و برتریهای تکنیکی. عمدهی خریداران کنسولها اصلا قرار نیست مشخصات سختافزاری ایکس باکس سری ایکس یا پلی استیشن 5 را بدانند و یا حتا برای آنها مهم باشد که کدام کنسول از قدرت پردازش سریعتری برخوردار است. آتش مقایسه سختافزاری و در کورهی فنبویها اما گاهی آنقدر داغ میشود که شرکتها را به اشتباه میاندازد. آنها ممکن است برای چند صباحی با به کار گیری این آتش و استفادهی تبلیغاتی از آن، برای خود برتری جعلی به دست آورند. مشابه همین کاری که امروز مایکروسافت در حال انجام آن است. یک استراتژی زودبازده، که البته تاثیر آن نیز خیلی زود از بین خواهد رفت.
مایکروسافت که از ابتدا درباره کنسول نسل بعدی خود نسبت به سونی بیپرواتر و صریحتر صحبت کرد، پیش از انتشار مشخصات سختافزاری کنسول پلی استیشن 5، تقریبا همه چیز را درباره کنسول خود برملا کرده بود. قدرت سختافزاری، معماری مورد استفاده در چیپها و پردازندههای کنسول و اعداد بزرگ و کوچک ترافلاپی و… . این اعلان جنگ زودهنگام مایکروسافت به سونی، در فضایی که تحلیلگران هنوز نشانهای از قدرت سختافزاری کنسول بعدی سونی نداشتند، به شکلی عامهپسندانه و همهفهم صورت گرفت و با فرمولهای تبلیغاتی بزک شد؛ تا برای چند ساعت مایکروسافت همه را درگیر قدرت «قویترین کنسول تاریخ» از نظر سختافزاری کرده باشد. اما این بازی مایکروسافت در زمین خالی حریف چند ساعتی بیشتر طول نکشید چرا که سونی به فاصلهی یک روز، اعلام کرد از مشخصات فنی پلی استیشن 5 رونمایی خواهد کرد.
طرفداران مایکروسافت که با حربههای تبلیغاتی شرکت محبوب خود به کنسول بعدی امیدوار شده بودند و عکس مقایسه اندازه ایکس باکس سری ایکس با یخچال فریزر را دست به دست میکردند، با یک اطلاعیهی رسمی از سونی شوکه شدند. از طرفی هواداران پلی استیشن نیز که مدتها خود را تحت فشار سیاست صراحت و شفافیت مایکروسافت احساس میکردند، و نیز آنهایی که معتقد بودند مایکروسافت از قدرت کنسول خود آنقدر اطمینان دارد که در غیاب حریف به وفور و به صورت کلی و جزئی از سختافزار کنسولش صحبت میکند، با دیدن این اطلاعیه به هیجان آمدند. سونی خیلی سریع بازی را -حداقل- به تساوی کشاند و توجهات را به سمت خود جلب کرد.
برای چند ساعت، پربازدیدترین اخبار رسانههای گیمینگ و تکنولوژی نه اعلام مشخصات فنی کنسول ایکس باکس سری ایکس که اطلاعیهی سونی برای رونمایی از مشخصات پلی استیشن 5 بود. اما تقریبا شانزده ساعت بعد، با شروع استریم سونی درباره مشخصات فنی پلی استیشن 5 هیجانها فروکش کرد و دوباره غباری روی زمین بازی غولهای سختافزار بازی نشست. غباری که به نظر میرسد تا مدتها بلند نخواهد شد. نه حالا که مایکروسافت تریبون E3 2020 را از دست داده و سونی هم تنها برگِ آمادهی خود در این زمان را بازی کرده است.
رونمایی مایکروسافت از مشخصات کنسول جدیدش شاید قرار بود در E3 2020 صورت بگیرد. جایی که حریف برای دومین سال پیاپی از حضور در آن امتناع میکرد و معتقد بود با هزینهی کمتر و انتشار اطلاعیهها و رونماییهای خود به صورت ویدئویی میتواند به مخاطبی مشابه دست پیدا کند. اما حالا این اتفاق خیلی زودتر افتاده بود و نه سونی و نه مایکروسافت برنامهای حداقل برای دو هفتهی آینده ندارند. اما همین حالا هم میدانیم که برای مرحلهی بعدی کفهی ترازوی کدام شرکت سنگینتر است. یا حداقل اینطور فکر میکنیم.
اما سونی که با اطلاعیهای نه چندان سنجیده -که به وضوح در زمان کمی ترتیب داده شده بود- افکار عمومی را متوجه خود ساخته و توپ را به زمین حریف برگردانده بود، با اینکه موفق شد جلوی پیشروی مایکروسافت را بگیرد، یک گل به خودی هم زد. بازتاب این اطلاعیه در رسانهها با آنچه سونی میپنداشت متفاوت بود. از طرفی رسانهها به انتشار آنچه خوانندگانشان انتظار داشتند پرداختند و از طرف دیگر سونی هم چندان واضح و شفاف درباره استریم رونمایی از مشخصات فنی کنسول خود عمل نکرده بود. بنابراین، تیترهای «انتشار اطلاعات رسمی از پلی استیشن 5» یا «رونمایی از سختافزار پلی استیشن 5» و از این قبیل به سرعت ترند شدند. اما سونی یک ارائهی تخصصی، و یک بررسی عمیق (deep dive) از معماری سختافزار پلی استیشن 5 تدارک دیده بود که پس از به تعویق افتادن GDC حالا بنا داشت در فرصت پیش آمده آن را به انتشار برساند.
انتشار عمومی چنین ارائهای، در حالی که مارک سرنی پنجاه و پنج ساله با جدیت تمام و لحنی کم افت و خیز در چند پرده ویژگیهای منحصر به فرد کنسول پلی استیشن 5 را به تفصیل بیان میکرد، کاری اشتباه اما ناگزیر برای سونی بود. این سخنرانی به وضوح برای مخاطبین هدف مشخصی تدارک دیده شده بود. سازندگان بازی که قرار بود در GDC آن را ببینند و بازتابِ رسانهای متفاوتی که در فضای برگزاری چنین رویدادی، لحن کاملا متفاوتی به خود میگرفت، دو بازویی بودند که سونی با کمک آنها میتوانست از راه درست، در این باره اطلاعرسانی کند. نداشتن این دو بازو، به اطلاعرسانی سونی ضربهی مهلکی زد که تا مدتها در ذهن اغلب بینندگان این استریم باقی خواهد ماند. سونی حالا دو هفته فرصت دارد تا این اشتباه را جبران کند و برای اینکار باید به بازیهای خود، چهرههایی جذابتر از سرنی و نمایش فواید سختافزارش در اجرای بازیها متوسل شود، تا چهرهی حوصلهسربر، پیچیده، گاه عذاب آور و کمی هم دنبالنشدنی استریم 18 مارس را از ذهنها پاک کند.
مایکروسافت اگرچه فرصت ادامهی جو تبلیغاتی خود را از دست داد و دیگر زمین خالی از حریف را به دست نخواهد آورد، حالا از اینکه عمدهی بینندگان استریم سونی آن را با رونمایی از کنسول پلی استیشن 5 اشتباه گرفته و در نتیجه ناامید شدند خوشحال است. ایکس باکس سری ایکس میتواند از این احساس ناامیدی نیز استفادهی تبلیغاتی کند و یک ضربه به سونی بزند، اما این ضربه تنها در صورتی کاری خواهد بود که مایکروسافت آن را روی برتری اصلی سونی فرود آورد: بازی. احتمالا قدم بعدی هر دو شرکت، انتشار یک دموی فنی اجرای یک بازی جدید -یا حتا پروتوتایپ- در کنسولشان باشد، چون چهرهی جنگ کنسولها حالا متفاوت شده است. مایکروسافت که تبلیغات این نسل از کنسولهای خود را کاملا عوامپسندانه آغاز کرده و سونی هم به هر ترتیب به این ورطه کشیده شده است. هیچ چیز در این موقعیت بهتر از یک دموی فنی که نشان دهندهی قدرت کنسول -در تصویر- باشد نیست.