سی دی پراجکت رد، استودیوی لهستانی سازنده بازی‌های ویچر و سایبرپانک، امروز در توییتی اعلام کرد که فروش بازی‌های خود در دو منطقه روسیه و بلاروس را متوقف می‌کند. این شرکت که نشر بازی‌های خود را بر عهده دارد و همچنین صاحب فروشگاه دیجیتالی GOG است، اعلام کرده که در تلاش است تا با همکاری دیگر ناشران، عرضه بازی در روسیه و بلاروس از طریق این پلتفرم را نیز متوقف کند. این تصمیم در پی جنگ روسیه علیه کشور اکراین اتخاذ شده است. اما آیا این تصمیم منطقی و عادلانه است؟
در هفته‌ای که گذشت، ارتش روسیه حملاتی را در شهرهای مختلف کشور اکراین ترتیب داده است. «ولادیمیر پوتین» رهبر روسیه، بر این باور است که این جنگ را خواهد برد. در حالی که کشورهای دیگر، به ویژه اروپایی‌ها، مخالف‌اند. اکراین به عنوان یک کشور اروپایی، در حال مقاومت در برابر «عملیات ویژه» دومین ارتش بزرگ دنیا است. اما این همه‌ی ماجرا نیست. بحث بر سر مذاکرات آتش‌بس ادامه دارد، و از طرف دیگر، رفتارهای عجیبی از ملل متمدن و رهبرانشان دیده می‌شود.
در کنار کمک‌های تسلیحاتی اروپا، برخی از نهادهای وابسته و غیروابسته به دولت‌ها نیز تلاش می‌کنند با روسیه به خاطر لشکرکشی به اکراین مقابله کنند. فدراسیون‌های ورزشی مقام‌های افتخاری خود به پوتین را پس می‌گیرند. موزه‌ای در فرانسه مجسمه پوتین را از معرض دید برمی‌دارد. جشنواره سینمایی ونیز اعلام کرده هیئت‌های روسی را نمی‌پذیرد. ایتالیا اعلام کرده که ادبیات روسیه را در دانشگاه‌های خود تدریس نمی‌کند. فدراسیون جهانی گربه‌ها اعلام کرده که گربه‌های نژاد روس را از مسابقات خود حذف می‌کند. مردم ظاهرا متمدن اروپا و آمریکا نوشیدنی محبوب روسی را تحریم می‌کنند. و حالا هم استودیوی بازی سازی لهستانی، بازی‌های خود را به روس‌ها نمی‌فروشد.
![]()
همه‌ی این‌ها اما ظاهرا و عملا برای حکومت روسیه اهمیتی ندارند. یعنی در حقیقت این رفتارها و حرکت‌های نمادین، بیشتر به همدردی با مردم اکراین اتصال دارند تا ادب کردن رهبران روس! اما در این میان، برخی از این تصمیم‌ها، مردم را هدف قرار می‌دهند.
همه‌ی این‌ها اما ظاهرا و عملا برای حکومت روسیه اهمیتی ندارند. یعنی در حقیقت این رفتارها و حرکت‌های نمادین، بیشتر به همدردی با مردم اکراین اتصال دارند تا ادب کردن رهبران روس! اما در این میان، برخی از این تصمیم‌ها، مردم را هدف قرار می‌دهند.جدای از کمک‌های تسلیحاتی اروپاییان به اکراین که تا کنون چندان اثری هم نداشته است و تحریم‌های اتحادیه اروپا و آمریکا علیه روسیه، دیگر اقدامات، رگه‌هایی ستبر از سانتی‌مانتالیسم قرن بیست و یکی دارند. آیا واقعا بازی نفروختن به مردم روسیه و بلاروس، تاثیری در تصمیم رهبرانشان دارد؟ آیا مردم را وادار می‌کند که علیه جنگ‌افروزی دیکتاتور به پا خیزند؟ یا موجب می‌شود که آن‌ها دست به اعتراض و انقلاب بزنند و با برچیدن بساط پوتین و الیگارشی روس‌ها نه فقط به یک جنگ نابرابر، که به فصلی چندین و چند ساله از تاریخ معاصر خاتمه دهند؟
به عنوان یک نویسنده ایرانی که سال‌ها در معرض این‌گونه رفتارها بوده، باید بگویم این اتفاق‌ها بسیار دور از ذهن هستند. آن‌چه روس‌ها امروز با آن مواجه شده‌اند، تنها برشی کوتاه از زندگی عادی یک شهروند ایرانی است. عدم دسترسی به سرویس‌های معتبر جهانی مثل مسترکارت و پی‌پال و…، عدم سرویس‌دهی پلتفرم‌ها و تحریم بودن توسط شرکت‌های اروپایی و آمریکایی.
این‌ها را ما بیش از بیست سال تجربه کرده‌ایم. نتیجه‌ی این سخت‌گیری‌ها بر مردم، چه بوده است که ما هنوز ندیده‌ایم؟
اما بازی، حتا ارزش این سرویس‌ها و پلتفرم‌ها را هم ندارد. اگر فرضا پی‌پال از کار می‌افتد و علاوه بر شهروند روس، برخی ساز و کارهای نظامی را هم (به فرض) مختل می‌کند، از کار افتادن یک فروشگاه دیجیتالی بازی پی سی چه فایده‌ای دارد؟ جز اضافه کردن به درد و رنج مردمی که اکنون تاوان حماقت و زیاده‌خواهی رهبران دیوانه‌ی کشور خود را می‌پردازند؟ آن هم در شرایطی که ابدا مشخص نیست چند درصد از مردم روسیه و بلاروس با کلیت این جنگ موافق هستند! آن هم در شرایطی که هیچ کس در روسیه با صدای بلند از جنگی که پوتین و دار و دسته‌اش به راه انداخته حمایت نکرده است. واقعا بازی نفروختن به مردم روسیه و بلاروس، تصمیم عادلانه‌ای به نظر نمی‌رسد.
حالا سی دی پراجکت رد، احتمالا بهانه‌ای پیدا کرده که برای همیشه مردم روسیه را به خاطر استفاده از بازی‌های کرک شده تنبیه کند!
اما این همه‌ی ماجرا نیست. این که ارزش روبل روسیه هم بسیار پایین آمده است، احتمالا دلیل دیگری برای این تصمیم باشد. پول ملی روس‌ها الان در برابر یورو از کمترین ارزش خود در سه سال اخیر برخوردار است. این یک دلیل دیگر برای توقف فروش هر محصولی در روسیه به صورت دیجیتالی است.
در نهایت، دلیل این تصمیم همدلی و همدردی با مردم اکراین و حمایت از این کشور در برابر حملات روسیه باشد، یا هر چیز دیگر، منطق و عدالت در آن جاری نیست. مردم روسیه چه کرده‌اند که حالا شما کالای نسبتا لوکسی چون بازی ویدئویی را از آن‌ها دریغ می‌کنید. پوتین عاشق ویچر بوده یا پسر خواهر لوکاشنکو کشته مرده‌ی سایبرپانک؟ مثل همیشه مردم تاوان می‌دهند. و این نه تنها تاثیری در سرنوشت جنگ نخواهد داشت، بلکه در شرایطی که بازی می‌تواند از فروپاشی روانی مردمِ تحت فشار جلوگیری کند، از مردم سلب خواهد شد، تا رژیم پوتین با خیالی آسوده‌تر به تحکم بر مردم خود و دست درازی به کشورهای همسایه‌اش ادامه دهد.
فرجام هیچ جنگی را بازیسازان و فیلمسازان و نویسندگان رقم نزده‌اند. چنین رفتارهایی از ذهن مردم بیرون نمی‌روند. اگر من یک طرفدار سی دی پراجکت در روسیه بودم، بعد از این، دیگر هرگز آن‌ها را دنبال نمی‌کردم.