هنری پیر –imdb– فیلمی به کارگردانی پوتسی پونچیرولی (Potsy Ponciroli) و درباره شخصیت هنری مککارتی ملقب به بیلی کوچیکه است. سارق و قانونشکنی در دوره غرب وحشی که داستانهای زیادی حول زندگیاش گفته شده، و به عنوان شخصیتی پرآوازه در فرهنگ پاپکالچر آمریکا شناخته میشود. در این مقاله میخواهیم به نقد و بررسی فیلم هنری پیر با بازی تیم بلیک نلسون، استیون درف، تریس ادکینز و اسکات هیز بپردازیم. همراه گیمنیوز باشید.
خلاصه داستان
هنری، شخصیت اول فیلم، قبلا در دزدی و هفتتیرکشی شهره آفاق بوده است. اما دیر زمانی است که دست از این کار شسته و اکنون در مزرعه کوچکی به همراه پسرش روزگار میگذراند. او زندگی یکنواختی دارد تا این که یک روز، ناگهان سر و کله مرد مجروحی پیدا میشود و هنری را دچار دردسر بزرگی میکند.
تقدیس طبیعت
میگویند نیمه تاریک و ذات وحشی یک انسان، زمانی آشکار میشود که دیگر نتواند موقعیتهای سخت و شرایط ناگوار زندگی را تحمل کند. آن وقت است که هر کاری از او سر میزند و هیچ نیرویی جلودارش نیست. اما هنری یا همان بیلی کوچیکه تا دقایق پایانی فیلم تاب میآورد و تا وقتی مجبور نشده، دست به اسلحه نمیبرد. حتا در حین گلوله خوردن یا هنگام قرار گرفتن در محاصره یاغیان، باز هم آرامش و خونسردی خود را حفظ میکند.
شاید این صبر و بردباری او درسی باشد که از طبیعت پیراموناش گرفته است. صحنهای در فیلم وجود دارد که یاغیان را سرگرم تفتیش و وارسی اطرافشان میبینیم. آنها در جستوجوی نشانه یا سرنخی هستند تا از طریق آن، دزد پولها را پیدا کنند. کمی آنسوتر اما چهره خونسرد و بیتفاوت هنری پیداست. او در میان علفزارها پنهان شده، و دارد مخفیانه و دزدکی به دشمناناش مینگرد. هنری با این که میتواند به آنها شلیک کند و در یک لحظه جانشان را بگیرد، این کار را انجام نمیدهد. نوع قاببندی این صحنه در تناقضی شگفتانگیز، هم تنش میآفریند و هم حس آرامش و امنیت را میرساند. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که هنری به شکل نمادینی به طبیعت پناه برده تا مگر از ظلم و ستم آدمهای متمدن در امان باشد. و در مقابل، این طبیعت است که او را به صلح فرامیخواند و از نزاع با دیگران بازمیدارد.
بازگشت به اصل خویش
صحنههای دیگری از فیلم نیز گویای تضادهای موجود میان تمدن انسانی و طبیعت وحشی هستند. مانند صحنه دوئل هنری با کِتچام _سردسته یاغیان. بهویژه آنجا که جنگ این دو نفر به درون جنگل کشیده میشود. در این صحنه آنگاه که هنری میفهمد به خاطر دست گلوله خوردهاش توان شکست دادن کتچام را ندارد، به سوی جنگل میدود و پشت هر درخت تنومندی سنگر میگیرد (دوباره به طبیعت پناه میبرد). در واقع باز هم به طور نمادین به اصل خودش بازمیگردد و بار دیگر از دست گلولهها نجات پیدا میکند.
هنری پیر و نمایش زوال
پیری و سالخوردگی در فیلمهای وسترن، معمولا مانعی پیش روی قهرمان قصه ایجاد نمیکند. چِنس و اِستامپی در «ریو براوو» اگرچه کهنسال و فرسودهاند، اما یک تنه مقابل گروهی از آدمها میایستند و نهایتا به پیروزی میرسند. همچنین ویلیام مانی «نابخشوده» که بیتوجه به چشمان ضعیف و دستان لرزاناش اسلحه برمیدارد تا کسانی را که گناهی کرده و ظلمی روا داشتهاند، به سزای اعمالشان برساند. هنری مککارتی در فیلم هنری پیر اینگونه نیست. او مثل پایک بیشاپ «این گروه خشن» پیرمردی است که دوراناش گذشته و دارد نفسهای آخر را میکشد. خودش هم میداند اگر هفتتیر بکشد، مدت زیادی دوام نخواهد آورد. به همین دلیل در صحنه پایانی فیلم میگوید: «معجزه بوده که تا حالا زنده موندم.»
کارگردانی دقیق در فیلم هنری پیر
فیلم اول پوتسی پونچیرولی با دقت و ظرافت بالایی ساخته شده، و این برای یک کارگردان تازه کار دستاورد بزرگی است. در بیشتر صحنههای فیلم، سبک بصری ویژهای را که مخصوص یک فیلمساز توانا و مستعد است، مشاهده میکنیم. مثلا وقتی شخصیت هنری –برای اولین بار– به سراغ اسلحه مرد مجروح میرود و به آن چشم میدوزد، دوربین که تا پیش از این بر صورت نگران هنری تمرکز کرده بود، در یک نمای بلند پایین میآید و اسلحه را نشان میدهد. سپس دوباره بالا میرود و به جایگاه قبلیاش بازمیگردد. در واقع کارگردان با استفاده از حرکت رفت و برگشتی دوربین، تردید شخصیت در برداشتن تفنگ را بهزیبایی نشان میدهد.
سخن پایانی: هنری پیر در میان فیلمهای امسال چه جایگاهی دارد؟
سال ۲۰۲۱ برای دوستداران سینما بیشتر از آنچه انتظار میرفت، ناامیدکننده و کمرونق بود. اما فیلمهای خوبی هم در این سال به نمایش درآمدند که میشد به آنها دل بست و از دیدنشان لذت برد. به نظر صاحب این قلم، هنری پیر یکی از همین فیلمهاست. اثری که با وجود پایبند ماندن به سنتهای همیشگی ژانر وسترن، مسیر تازهای را میپیماید و نمیتوان برچسب تقلیدی یا کهنه شده به آن زد.
در مجموع، به نظرم هنری پیر فیلم ارزشمندی است؛ مخصوصا در زمانهای که ذائقه مخاطبان سینما به فیلمهای یک بار مصرف مارول و دیسی گرایش پیدا کرده است.