همانطور که یک کشور تکامل مییابد، ایدهی ناسیونالیسم (وطنپرستی) نیز رشد میکند. تاریخ نشان داده است که بیشتر در هنگام تحولات عظیم اجتماعی از سینما به عنوان ابزاری برای تأثیرگذاری بر تودهها استفاده میشود، چه برای تلقین و چه برای مقاومت. این استراتژی بارها و بارها کارساز بوده است، صرف نظر از این که مردم چگونه از آن بهرهبرداری میکنند. همراه گیمنیوز باشید با معرفی 5 فیلم برتر در مورد وطنپرستی.
اما بد نیست که پیش از آن نگاهی کنیم به معنای کلمهی ناسیونالیسم در کتاب دانشنامهی سیاسی (داریوش آشوری): ناسیونالیسم نوعی آگاهی جمعی است. یعنی آگاهی به تعلق به ملت. ناسیونالیسم، به عنوان آگاهی گروهی، حس همبستگی و یگانگی پدید میآورد. از این رو، ناسیونالیسم احساس مسئولیت در برابر سرنوشت ملی و وفاداری به ملت را در بر دارد. این وفاداری، فداکاری نیز میطلبد. همچنین ناسیونالیسم فرد را در برابر خواستهای ملی یا کوشش برای رفاه، سربلندی و پیشرفت ملت مسئول میشمارد.
Newton
- سال ساخت: 2017
- کارگردان: آمیت وی ماسورکار
این فیلم طنز هندی شاید بهترین فیلم دربارهی ناسیونالیسم در دههی گذشته باشد. موضوعی که در این فیلم مطرح میشود، بسیار آموزنده است: ناسیونالیسم به معنای اعلام وفاداری به یک حزب سیاسی نیست، به معنای ایستادگی برای حفظ آرمانهایی است که باید به دست ملتها تحقق یابند. ماسورکار القای این مفهوم را به کمک واقعیترین استعارهای که میتوانست پیدا کند، انجام میدهد: یک انسان معمولی از تمامیت کشورش در برابر افراد فاسد و ظالم محافظت میکند.
Raazi
- سال ساخت: 2018
- کارگردان: میگنا گلزار
در تریلرهای جاسوسی معمولا یک یا دو صحنه وجود دارد که در آنها فرد بیگناه دربارهی نفرت خود از دشمن سخنرانی میکند. در میان این آثار، کمتر فیلمی پیدا میشود که مانند رازی ساختهی میگنا گلزار بتواند احساسات مردمی را تقویت کند. بنابراین فیلم رازی بهواقع یک اثر کمنظیر است. رویکرد اومانیستی آن بسیار طعنهآمیز مینماید و بازیگر اصلیاش، ویکی کاوشال، موفق شده تا در این فیلمْ استعداد بازیگری خود را به رخ بینندگان بکشد.
Dunkirk
- سال ساخت: 2017
- کارگردان: کریستوفر نولان
درام جنگی و پرتنش نولان قطعا بدون ایرادات تاریخی نیست، ولی مانند تمام فیلمهای خوبی که در مورد مفهوم وطنپرستی ساخته شدهاند، قصد دارد تا بر تلاشهای مردان و زنان عادی تمرکز کند؛ نه این که فقط بر ایدئولوژیهای ثروتمندان و قدرتمندان متمرکز شود. دانکرک داستانی است دربارهی شجاعت انسانها در هنگام رویارویی با خطر، و غریزهی شکستناپذیر انسانی برای زنده ماندن در برابر همهی مشکلات. اما فیلمی در مورد پیروی کورکورانه از یک اندیشهی سیاسی خاص نیست.
The Post
- سال ساخت: 2017
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
ناسیونالیسم لزوما مستلزم سخنرانیهای تند دربارهی عظمت کشور نیست. همچنین در هیچ کتابی نوشته نشده است که یک فیلم وقتی در مورد وطنپرستی ساخته شده، باید حداقل شامل یک صحنه باشد که در آن سرود ملی در برابر جمعیتی پراحساس پخش میشود. بعضی وقتها عمل ناسیونالیستی میتواند در ایدهی سادهی مردان و زنان شجاعی که برای دفاع از حقوق خود ایستادگی میکنند، آشکار شود. فیلم پست، اثر استیون اسپیلبرگ، داستان یکی از این موقعیتها را روایت میکند. بنجامین بردلی و کاترین گراهام به ترتیب سردبیر و ناشر روزنامهی واشینگتن پست هستند و قصد افشای اسنادی از پنتاگون را دارند. این موضوع باعث ایجاد مشکلاتی برای هر دو آنها میشود.
Captain America: The First Avenger
- سال ساخت: 2011
- کارگردان: جو جانستون
اگرچه شخصیت استیو راجرز از شمایل ناسیونالیستی کاپیتان آمریکا برخوردار است، ابتدا زادهی یک برنامهریزی سیاسی تنفرانگیز بود. ولی او صرفا محصول دوران تفرقهانگیز خود بود، و ما نمیتوانیم او را به این خاطر محکوم کنیم. شاید انکارناپذیرترین دلیل بیطرفی استیو راجرز هنگامی باشد که دکتر آبراهام ارسکین از او پرسید: «آیا میخواهید نازیها را بکشید؟» و استیو پاسخ داد: «من نمیخواهم کسی را بکشم، من قلدرها را دوست ندارم و برایم مهم نیست که اهل کجا هستند.»
به امید آزادی.