فیلم Antebellum محصول سال 2020 اولین فیلم بلند دو کارگردان آمریکایی «جرارد بوش» و «کریستوفر رنز» است. فیلم موضوع جنگ‌های داخلی آمریکا و مبارزات علیه برده‌داری را با موضوع تبعیض نژادی در دنیای مدرن امروزی درمی‌آمیزد. در پایان این فیلم به تلاشی برای بازنمایی مبارزات دیرینه جامعه ترقی‌خواه آمریکا با نژادپرستی در دنیای امروز تبدیل می‌شود. اگرچه فیلم دارای برخی اشکالات روایی و فرمی است، به یکی از آثار قابل توجه موضوعی تبدیل شده و به ویژه امروز تماشای آن از ضرورت برخوردار است. در ادامه به نقد و بررسی فیلم Antebellum می‌پردازیم. با گیم‌نیوز همراه باشید.
سینما فریب است و فریب را به خدمت می‌گیرد. فیلم Antebellum در افتتاحیه‌ی میخکوب‌کننده و هیجان‌انگیزش و تا نیمه، از این اصل به خوبی استفاده می‌کند. شناخت همین موضوع نیز باعث می‌شود که فیلم از نظر فنی، یک اثر درخور توجه باشد. به سکانس-پلان افتتاحیه‌ی فیلم دقت کنید تا ببینید که صحنه‌پردازی، بلاکینگ و حرکت دوربین چقدر ماهرانه انجام شده و با موسیقی و لحن آن در تعامل است. در این فیلم از این دست صحنه‌ها به وفور یافت می‌شود، نه به دقت و جسارتِ سکانس-پلان افتتاحیه، اما از همان فرم و در همان استاندارد. کارگردانان فیلم Antebellum به خوبی از این روش برای تاثیرگذاری فیلم خود استفاده کرده‌اند.
اما فیلم در نهایت از چند ایراد اساسی در پیرنگ رنج می‌برد. با این‌که آن را می‌توان یک فانتزی مدرن با محوریت اقلیت دانست، این تعریف تنها محدود به روایت فیلم می‌شود. شیوه‌ی روایت، چیز زیادی از سینمای مدرن و سینمای فانتزی به ارث نبرده است. در عوض، فیلم به شکل اغراق‌آمیزی واقع‌گرایانه، پرجزئیات و خشن است. و همان‌طور که می‌دانید قدرت تصویر بی‌اندازه است. این قدرت بی‌اندازه مانع از تبدیل شدن فیلم به یک اثر خلاقانه می‌شود و آن را در مقاطعی به یک فیلم تبلیغاتی نزدیک می‌کند.
در همین راستا و بدون دلیل موجهی، فیلم خشونت عریانی را به نمایش می‌گذارد. خشونتی علیه برده‌های سیاه‌پوست، که در سکانس‌ها یکی پس از دیگری هویدا می‌شود. در لحظه‌های شلاق زدن و تنبیه کردن، در لحظه‌های سوختن و خاکستر شدن و در لحظه‌های ناامیدی و به دارآویختن خویشتن. فیلم از یک تبعیض خشونت‌آمیزِ تحقیرآمیز به پهنای تاریخ آمریکا به تبعیض سیستماتیکِ متمدنانه‌ی پنهان امروزی می‌رسد. خشونت نیمه‌ی اول فیلم برای میخکوب کردن تماشاگر کافی است، اما در یک صحنه تاثیر خود را از دست می‌دهد و در صحنه‌ی دیگر تاثیرش را باز نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد که کارگردانان فیلم Antebellum قصد داشته‌اند در تعلیقِ این بین، حرف‌های اساسی خود را به تماشاگر بزنند. صد حیف که این حرف‌ها شبیه شعارهای توخالی است.
در ادامه متن نقد و بررسی فیلم Antebellum بخش‌های مهمی از داستان این فیلم لوث می‌شوند. اگر فیلم را تماشا نکرده‌اید از خواندن این بخش صرف نظر کنید.
در هر دو روایتی که فیلم سعی در بیان آن‌ها دارد شخصیت اصلی یک زن است. زنی قدرتمند که در تلاش است تا با متحد نگه داشتن همراهان خود و سپس عملیاتی کردن یک نقشه‌ی فرار، از ستم رهایی یابد. در سناریوی شبیه‌سازی جنگ‌های داخلی، وضعیت آمریکای برده‌داری و تبعیض نژادی، با خشونت تمام به تصویر کشیده می‌شود. پیروان این فرقه که خود را برحق می‌دانند، تمام تلاششان را برای سرکوب همه‌جانبه‌ی آزادی‌خواهی اقلیت تحت سلطه خود انجام می‌دهند. غافل از این‌که این خود آن‌ها هستند که در اقلیت‌اند. شعارها و سخنرانی‌های رهبران آن‌ها، نشان می‌دهد که حتا سربازان هم قلبا به آن‌چه می‌کنند اعتقاد ندارند.
بنابراین نیاز است تا فرمانده، هر چند صباحی با یک سخنرانی آتشین و تهییج‌کننده، آن‌ها را دوباره به مسیر خود بازگردانند. نهایتا نیز آن کسی که بیشترین سود را از این صنعت برده‌داری می‌کند، فرمانده‌ای است که آتش جنگ را افروخته و در این آتش می‌دمد.
این تنها امید ما برای پاسداری از میراثمان، از راه و رسم زندگی‌مان است.
-ژنرال بلیک
در سناریوی مدرن، «دکتر ورونیکا هنلی» یا همان «ایدن» به تئوریزه کردن شیوه‌های مبارزه علیه تبعیض نژادی می‌پردازد. در حالی که او موفقیت‌های جدیدش به عنوان یک نویسنده و پژوهشگر را جشن می‌گیرد، نژادپرستان در فکر ربودن او هستند. آن هم در شرایطی که ورونیکا از زندگی خوبی برخوردار است و همسر، فرزند، شغل، جایگاه مناسب اجتماعی و… دارد. باز هم او از حملات نژادپرستانه در امان نیست. سازندگان فیلم قصد دارند به ما بگویند که شاید در ظاهر مسئله‌ی تبعیض نژادی در طول تاریخ برطرف شده باشد، اما در عمل، بسیاری از مردم هنوز درگیر ایده‌های فرسوده و تاریخ‌گذشته هستند.
در این شرایط فکری است که روایت فیلم، پس از پیچش شوکه‌کننده و بهت‌آور دقیقه‌ی 40، به تماشاگر می‌فهماند که فیلم درباره دو روایت از دو برهه‌ی زمانی متفاوت نیست. خبری از تناسخ نیست. خبری از تکرار تاریخ با شخصیت‌های یکسان نیست. بلکه، ایدن در واقع همان دکتر ورونیکا هنلی است. در همان جامعه، به دست افرادی ربوده شده که دارند فضای سیاه و وحشت‌آور جنگ‌های داخلی را شبیه‌سازی می‌کنند. با آدم‌های واقعی. برای هدفی که مشخص نیست.
اما آیا روایتِ اکنون، محلی از اعراب دارد؟ پاسخ به این سوال در نقد و بررسی فیلم Antebellum دشوار است. اما با کمی تامل می‌توان دریافت که پیامِ فیلم واضح و روشن و صریح و بی‌پرده است. یک تاریخِ چندصد ساله پشتوانه‌ی افکار تبعیض‌آمیز ساختارمند جامعه‌ی امروزی است. هر چقدر هم که این تبعیض کم‌رنگ شده باشد، هنوز از بین نرفته است. فیلم در واقع با برجسته کردن خشونت و شبیه‌سازی اتفاقات صدسال پیش در عصر ارتباطات و تکنولوژی، دست به یک دوگانه‌سازی اغراق‌آمیز می‌زند. با این کار، مخاطب فیلم راحت‌تر می‌تواند مصادیق نژادپرستی را درک و تحلیل کند. اگرچه شاید این رویکرد چندان مناسب مدیوم سینما نباشد، اما در این فیلم -حداقل به زعم من- به خوبی کار می‌کند.
اما نه به آن خوبی و با آن دقتی که برای رسیدن به هدفی که فیلم اتخاذ کرده نیاز است. با توجه به نقل‌قول ویلیام فاکنر در ابتدای فیلم، این سوال مطرح می‌شود که آیا همه‌ی آن‌چه فیلم برای ارائه دارد، همین بازی در جهان گذشته/امروز است؟ فیلم چقدر به تغییرات حقوقی، سیاسی، اجتماعی و سبک زندگی در گذر این بازه زمانی اعتنا می‌کند؟ و آیا این تضاد که در دو چهره‌ی گذشته و حال، نوعی صفر و یکی نگاه کردن به قضیه نیست؟
ما به طور طبیعی بعد از پیچش دقیقه 40 فیلم تصور می‌کنیم که فیلم یک روایت فاکنری دارد، اما همه چیز در جهان امروز می‌گذرد. روایتی که نیازمند شخصیت‌های مکمل بهتر، فضاسازی بهتر و هوشمندی چندبرابری در ایجاد تعلیق بوده است. اما به کمک فرم و استایل متقاعدکننده، تکنیک درخشان و شخصیت‌های اصلی (مثبت و منفی) باورپذیر خود را به تماشاگر قالب می‌کند. در واقع، برخی سکانس‌های فیلم به کمک روایت متشنج آن می‌آیند. از همان سکانس-پلان ابتدایی تا سکانس ربوده شدن ورونیکا و بعد چپتر فرار او از کمپی که در آن زندانی شده بود (که یاداور بازی The Last of Us است).
فیلم Antebellum علاوه بر سوالاتی که ناخواسته در ذهن تماشاگر ایجاد می‌کند، بذر یک سوال اساسی را هم خودخواسته در ذهن‌ها می‌کارد: چه کسی می‌تواند گذشته را جبران کند؟ اگرچه با گذشت زمان و عبور از موانع فراوان در تاریخ، حالا سیاه‌پوستان در آمریکا از حقوقی [نسبتا] برابر با دیگران برخوردارند، اما آن‌چه بر آن‌ها رفته است فراتر از یک حافظه‌ی تاریخی مشترک جمعی است. گویی در دی‌ان‌ای آن‌ها تثبیت شده است. همه‌ی دورگه‌های آمریکایی-آفریقایی نه، اما تعداد زیادی از آن‌ها، هنوز احساس نمی‌کنند که کسی گذشته‌ی مشقت‌بار و پر درد و رنج آن‌ها را جبران کرده باشد. ورونیکا یکی از آن‌ها است. مهم‌تر آن‌که، او به عنوان یک زن، از نوع دیگری از تبعیض هم رنج برده است: مردسالاری. چه کسی می‌تواند گذشته را جبران کند؟
نظر شما درباره نقد و بررسی فیلم Antebellum چیست؟ این فیلم را تماشا کرده‌اید؟ چه حسی نسبت به آن دارید و فکر می‌کنید تماشای این فیلم چه تاثیری در شما ایجاد کرده است؟ با ما در میان بگذارید.
به امید آزادی.