رابرت اگرز کارگردان جوان که به تازگی فیلم مردشمالی را ساخته پیش از این نیز آثار جذابی از خود به جا گذاشته است. با اکران فیلم «مرد شمالی» (The Northman) با بازی نیکول کیدمن، رابرت اگرز کارگردان دوباره سر زبانها افتاد. به نظر میرسد در این فرصت بد نباشد اگر مروری داشته باشیم بر کارنامهی (البته مختصر) این کارگردان آمریکایی. کارگردان جوانی که سعی دارد فیلمهای خود را دستمایه مضامین اساطیری قرار دهد و از سینما به عنوان یک زبان جدید برای انتقال داستانهای کهن استفاده میکند.
رابرت اگرز نویسنده کتاب «جادوگر» که فیلم آن را هم ساخت هست و به عنوان یکی از فیلمسازان تحولخواه شناخته میشود.
معرفی آثار رابرت اگرز کارگردان
در ادامه به معرفی و مرور مختصر آثار این کارگردان میپردازیم. با توجه به اینکه تعداد فیلمهای بلند کارگردانی شده توسط او محدود هستند، این فیلمها را از نظر کیفی رتبهبندی کردهایم. اگرز پیش از ساخت اولین فیلم بلند خود یعنی «جادوگر» در سال 2015، تعدادی فیلم کوتاه ساخته بود. او همچنین مدتها به عنوان طراح صحنه در پروژههای سینمایی فعالیت داشت.
فیلمهای این لیست از بد به خوب مرتب شدهاند.
فیلم مرد شمالی – The North Man محصول 2022
شاید خیلی زود باشد که درباره حماسه وایکینگ رابرت اگرز که به تازگی ساخته شده، قضاوت کنیم.
فیلمی که اگرز آن را درآمیختگی اکشن و معنویتگرایی مذهبی توصیف میکند. در بسیاری از قسمتهای فیلم به این گفته عمل شده است. اگرز از بودجه 90 میلیون دلاری در مجموعه عظیم خود برای ساخت یک فیلم ماجراجویی مردانه که در اسکاندیناوی اتفاق میافتد استفاده میکند.
داستان حول محور آملث (الکساندر اسکارسگارد)، یک شاهزاده سرسخت و دیوانه است که میخواهد انتقام قتل پدرش (اتان هاوک) را بگیرد و پادشاهی خود را از دست عمویش، فیولنیر (کلیز بنگ) باز ستاند. داستانی کلاسیک از جانشینی، پیشگوییهای محقق نشده و سرنوشت که ریشهاش را در همان افسانه اسکاندیناوی قرن دهمی میتوان یافت. همان داستانی که الهامبخش هملت شکسپیر بود.
خوشبختانه، اگرز هرگز سعی نمیکند انتقام را تجلیل کند، و آن را نه بهعنوان پاداش، بلکه بهعنوان تلاشی همهگیر و بیهوده به تصویر میکشد، و اینگونه پوچی هدف قهرمان را نشان میدهد.
«مرد شمالی» بدون شک بلندپروازانهترین اقدام اگرز تا به امروز است. و با این حال، برای یک حماسه، به نظر میرسد که روایت هرگز اوج نمیگیرد. انتخابهای اگرز کاملاً قانعکننده به نظر میرسد، اما به ندرت جسورانه است. تدوین استودیویی باعث شده فیلم کمی مصنوعی به نظر برسد. اما این فیلم از بسیاری از دیگر فیلمهای هالیوودی جذابتر است.
جادوگر – The Witch محصول 2015
دین بستر دنیای اگرز است، عنصری که پیچکهای خود را به دور همه شخصیتهای او میپیچد. کدهای اخلاقی آنها را شکل میدهد و همه آنها را با آیینها و باورهای مشترک پیوند میزند.
فیلم موفق شده کلیشههای پذیرفته شده را کنار بزند و تاثیر مخرب دین را نشان دهد. این فیلم زندگی خانوادهای پیوریتن را دنبال میکند که از دهکده خود تبعید شده و مجبور شدهاند به خانهای منزوی در وسط ماساچوست بروند. در نیمه قرن شانزده این مجازات دست کمی از مرگ ندارد.
ناپدید شدن ناگهانی نوزاد تازه متولد شده آنها بذر بیاعتمادی را میکارد و منجر به شک و تردید در خانواده میشود. به زودی بیاعتمادی و پارانویا، آنها را کاملاً تحت تأثیر قرار میدهد. در ده دقیقه اول مخاطب با بزرگترین ترسهایش روبهرو میشود.
«جادوگر» قطعاً یک فیلم ترسناک است. اما از انواع آرام سوز آن. نوعی که به تدریج در ذهن مخاطب نقش میبندد و مدتها پس از پخش تیتراژ او را آزار میدهد. ترسی آشکار در کل روایت نفوذ میکند که از دقیقه اول محسوس است، اما هرگز به روشهای ساختگی ظاهر نمیشود. اگرز به طرز ماهرانهای اوج هیستری فزایندهای را میسازد.
«جادوگر» پرترهای از خانوادهای است که از درون منفجر میشود. و اگرچه اگرز مطمئناً از آن زمان تاکنون پیشرفتهای هنری داشته و فیلمهای بسیار شیکتری تولید کرده است، میتوان این را تاج موفقیت او دانست.
فانوس دریایی – The Lighthouse محصول 2019
بهترین و قابل ستایشترین فیلم سازنده The Northman فانوس دریایی است. داستان فیلم در مورد دو مرد است که یکی از آنها با تجربه است. آنها قرار است کنار یکدیگر به مدت چهار هفته از یک فانوس دریایی مراقبت کنند.
«فانوس دریایی» مانند یک رؤیای تبدار، از تایرهای مست، جیغ مرغان دریایی، امواج متلاشی کننده و رؤیاهای پری دریایی است. افسانههای یونانی، روانشناسی یونگ و وحشت لاوکرافت را در یک فیلم 100 دقیقهای به تصویر میکشد.
داستان بار انزوا و جنون را به یک اندازه بررسی میکند و خطوط بین واقعیت و هذیان را محو میکند. دو مرد با یکدیگر سر شاخ میشوند.
مهارت اگرز در فضاهای کلاستروفوبیک و شمایل نگاری دقیق هرگز تا این حد مشهود نبوده است. فیلم با نسبت تصویر صاف و تک رنگ 4:3 گرفته شده است. طوری که عجیب و غریب و در عین حال استوار، به نظر برسد.
«فانوس دریایی» غرق درنمادگرایی، تصاویر و استعارههای بینظیر است. فیلمی است که نه تنها به تماشای مکرر آن کسلکننده نیست بلکه باعث جذابیت فیلم هم میشود. پرده ابهامی که در فیلم وجود دارد آن را به یکی از منحصربهفردترین و جذابترین فیلمهای اخیر تبدیل میکند. فیلمی با پایان گیجکننده که میتوان از آن تفسیرهای متفاوتی بدست آورد.
نظر شما درباره آثار کارنامه این کارگردان آمریکایی یعنی رابرت اگرز چیست؟ آیا فیلمهای ساخته شده توسط او را تماشا کردهاید؟
نظر خود را با ما در میان بگذارید.